Khơi dậy tiềm năng và nguồn lực xã hội

Theo dõi MTĐT trên

Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng, 90 năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng, thế và lực của nước ta đã được tăng cường, nhiều tổ chức quốc tế đánh giá Việt Nam là một quốc gia kinh tế - văn hóa phát triển, chính trị - xã hội ổn định, có nhiều triển vọng tốt... Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ to lớn, vai trò và vị thế cao như ngày nay.

Nhiều mong muốn, kỳ vọng và tình yêu với Đảng, với đất nước đã được các bạn trẻ bày tỏ tại diễn đàn “Tuổi trẻ Việt Nam sắt son niềm tin với Đảng” do Trung ương Đoàn tổ chức tại Hà Nội chiều 31/1.

Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, Bộ Nội vụ được giao chủ trì xây dựng Đề án Chiến lược quốc gia thu hút, trọng dụng nhân tài. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 140 về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ.

Đam mê tìm tòi, khám phá, thích dấn thân, hướng đến những giá trị vì cộng đồng... là hình ảnh của thanh niên Việt Nam trong một thế giới công nghệ bùng nổ và sự thay đổi diễn ra không ngừng.

Cùng Internet vạn vật, dữ liệu lớn trí tuệ nhân tạo được xem là một trong những công nghệ cơ bản của CMCN 4.0. Vì vậy trí tuệ nhân tạo được kỳ vọng sẽ thúc đẩy và lan tỏa sự phát triển của công nghệ,

Để triển khai thực hiện Nghị định số 140/2017/NĐ-CP, Bộ Nội vụ đã có công văn đề nghị các cơ quan, đơn vị thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định tổ chức quán triệt, nâng cao nhận thức trong việc thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên, tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ. Đồng thời xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, nhằm thu hút được sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện vào làm việc, bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan và cạnh tranh trên cơ sở bám sát mục tiêu, yêu cầu của chính sách đã được Bộ Chính trị thông qua.

Vấn đề này đã được Chính phủ xác định rõ tại Nghị quyết số 132/NĐ-CP, ban hành chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 26-NQ-TW và Kế hoạch số10-KH/TW của Bộ Chính trị. Theo đó, cần ban hành cơ chế, chính sách để phát hiện, thu hút, trọng dụng nhân tài có trọng tâm, trọng điểm, nhất là các ngành, lĩnh vực mũi nhọn phục vụ cho phát triển nhanh, bền vững. Đó là các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội, khoa học – công nghệ, trong đó phải hướng vào hai trọng tâm là xây dựng thể chế phát triển bền vững và nhân lực chất lượng cao.

Tài nguyên thiên nhiên thì hữu hạn, còn thể chế tốt và nhân lực tốt là tài nguyên vô hạn. Kinh nghiệm thành công của các quốc gia phát triển trên thế giới, trong đó có nhiều quốc gia ở rất gần chúng ta như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore… cho thấy, phải hướng vào ưu tiên có thể chế tốt và nhân lực tốt. Chúng ta cũng cần rút ra bài học kinh nghiệm này từ các nước phát triển để có thị trường nhân lực, thị trường tài chính, thị trường khoa học công nghệ tốt để đáp ứng yêu cầu triển bền vững của đất nước. Năm 2019 đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, giúp cho người Việt hưởng lợi từ lĩnh vực mới mẻ nhưng quan trọng này. Trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence – Al là một lĩnh vực thuộc ngành máy tính. Đây là trí tuệ do con người lập trình với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi một cách thông minh như con người.

Ai có khả năng tự học hỏi, tự phát triển, tự lập luận giải quyết vấn đề, biết giao tiếp do hiểu tiếng nói, biết tự thích nghi thông qua các giữ liệu được nạp vào và tái lập trình với những kiến thức mới Trong ứng dụng thực tế, Ai làm cho các hệ thống thông minh hơn, đáp ứng đa dạng nhu cầu của dùng với những những xu thế chuyển đổi số sự xuất hiện của ai kết hợp cùng giữ liệu lớn (Big Data) tạo ra nhiều giá trị gia tăng, tiện lợi trong tương lai.

Trong tương lai Ai sẽ góp phần thay cách thức vận hành của nhiều doanh nghiệp, tổ chức. húc đẩy quá trình tự động hóa, loại bỏ các quy trình thủ công tốn nhiều thời gian, nâng cao hiệu quả công việc, tiết kiệm thời gian và sức lao động, từ đó tiến đến cải thiện chất lượng cuộc sống con người.

Tiềm năng của thị trường trí tuệ nhân tạo là rất lớn. Năm 2018, ngành công nghiệp này tăng trưởng hơn 70% (tương đương 200 tỷ USD) so với năm 2017. Dự kiến đến năm 2030, ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ làm tăng 14% GDP toàn cầu.

Trí tuệ nhân tạo đang đi vào cuộc sống của mỗi quốc gia, mỗi con người, đang biến những điều không tưởng thành hiện thực. Nó phát triển đáng kinh ngạc, dần thay thế luôn cả con người. Những căn nhà thông minh, những robot chẩn đoán bệnh hay hoạt động trong lĩnh vực quân sự, những chiếc xe không người lái… Trong tương lai, lúc đó ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ còn nhanh hơn, rộng hơn.

Đến nay, AI đang ở ngay xung quanh chúng ta, hỗ trợ âm thầm trong cuộc sống hàng ngày. Từ các trợ lý ảo Siri của Apple, Alexa của Amazon, hay Cortana của Microsoft, các chức năng nhận diện khuôn mặt trong thanh toán trực tuyến…

Trong y tế, có thể kể đến Dự án DeepMind Health của Google với tham vọng sử dụng AI phân tích bệnh án, hỗ trợ các bác sĩ chẩn đoán bệnh và tự động nhận bệnh án, giảm thiểu thời gian chờ đợi khám bệnh, tối giản các thủ tục…

Trong giáo dục, Robot NAO với nền tảng là trí tuệ nhân tạo hỗ trợ học ngoại ngữ xuất hiện tại Việt Nam từ năm 2016 có khả năng tương tác và hiểu câu hỏi của học sinh rất linh hoạt. Các công ty bảo hiểm, ngân hàng… đều sử dụng trí tuệ nhân tạo để trả lời tổng đài, chăm sóc khách hàng hay thu nhập, phân tích các thói quen, hành vi.

Lợi ích từ trí tuệ nhân tạo khiến các công ty đầu tư hàng tỷ USD vào ngành này. Tại Trung Quốc, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đã đưa ra một lộ trình để xây dựng và triển khai công nghệ trí tuệ nhân tạo trong tất cả các lĩnh vực, hướng tới mục tiêu trở thành nước dẫn đầu thế giới về trí tuệ nhân tạo vào năm 2030. Nắm sự phát triển vượt bậc thời gian qua. Đặc biệt, vấn đề dữ liệu lớn.

Nhiều công ty trong nước đã nhận thấy tiềm năng AI từ sớm và nhanh chóng “bắt sóng” xu hướng này, bước đầu có sản phẩm cụ thể. Chẳng hạn như phần mềm trợ lý ảo Kiki của Zalo, Trung tâm không gian mạng (VTCC) của Viettel hay ứng dụng ELSA, ứng dụng luyện phát âm tiếng Anh do bà Văn Đinh Hồng Vũ sáng lập, lọt top 5 ứng dụng AI toàn cầu.

Bên cạnh việc tích hợp trực tiếp AI vào sản phẩm, một hướng đi khác của các doanh nghiệp công nghệ là phát triển nền tảng, cung cấp các giải pháp AI phù hợp với thực trạng và nhu cầu tổ của các tổ chức, doanh nghiệp như FPT, ALT+ và AI Academy… Với các sản phẩm như Hệ thống giao thông thông minh tại TPHCM, xe tự hành cấp độ 3 tự di chuyển tránh vật cản FPT, ứng dụng chẩn đoán nội soi qua hình ảnh của Viettel là thực tiễn ứng dụng AI vào cuộc sống hiện nay tại Việt Nam.

Việt Nam cũng đã dần hình thành nên cộng đồng về trí tuệ nhân tạo. Khi cộng đồng công nghệ cho ra được nhiều ứng dụng trí tuệ nhân tạo nhỏ, hiệu quả tốt, sẽ góp phần nâng cao nhận thức về trí tuệ nhân tạo, tạo tiền đề để trí tuệ nhân tạo thu hút sự quan tâm, đầu tư phát triển tạo đột phá trong tương lai.

Hiện, tại Việt Nam đã xuất hiện nhiều startup chọn mảng trí tuệ nhân tạo để khởi nghiệp. Tuy nhiên, các công ty này hầu hết đều tặp khó khăn trong việc đẩy mạnh sự phát triển, mở rộng địa bàn ứng dụng các sản phẩm trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, sản phẩm của các công ty này mới chỉ giải quyết được một mắt xích trong chuỗi ứng dụng của một ngành, một lĩnh vực.

Mặc dù còn nhiều khó khăn cả về nguồn vốn và con người, sự đầu tư của những doanh nghiệp Việt cho thấy khát vọng phát triển AI để khẳng định chỗ đứng trong bản đồ công nghệ thế giới.

Trong một hội thảo về AI, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhìn nhận, trí tuệ nhân tạo tưởng chừng rất khó hiểu, cao siêu với nhiều chuyên ngành như hệ chuyên gia, robotics, nhận dạng, xử lý ngôn ngữ, học sâu, thành phố thông minh, nhà máy thông minh… nhưng “suy cho cùng trí tuệ nhân tạo nhằm giải quyết hiệu quả nhất những bài toán” rất cụ thể, thiết thực trong cuộc sống. Nhiều việc cụ thể sẽ góp lại thành một vấn đề lớn.

Từ đó, Phó Thủ tướng khẳng định: Bản chất của AI là phát triển một xã hội an toàn, văn minh. Những dự án đang ứng dụng như thành phố thông minh, hỗ trợ di chuyển, kiểm soát an ninh, bảo mật thông tin đều phục vụ một đất nước hung cường. Vì vậy, những trí thức trẻ, những doanh nghiệp Việt phải cùng chung tay giải “bài toán” ngày một lớn hơn của công nghệ trong nước bởi hiện Việt Nam không có lựa chọn nào khác và AI chính là cơ hội để Việt Nam ứng dụng, tạo sự phát triển bứt phá và đưa Việt Nam đi lên trong thời gian tới.

Làm vì người Việt, phục vụ người Việt

Những ngày cuối tháng 10/2019, Văn Đình Hồng Vũ, tác giả của phần mềm học tiếng Anh ELSA Speak vừa được Google đầu tư 7 triệu USD, trở về Việt Nam. Đáng chú ý bởi đây là sản phẩm phát triển dựa trên trí tuệ nhân tạo xuất phát từ mục đích phục vụ người Việt.

4 năm về trước, Vũ bắt đầu chặng đường mới, bỏ qua tất cả cơ hội và mức thu nhập trong mơ. Cô rời vị trí cấp cao tại Tập đoàn vận tải và năng lượng Maersk, Booz & Company (một trong bốn tập đoàn tư vấn đứng đầu nước Mỹ) để theo đuổi khát vọng mới. Phần mềm ELSA Speak được cô phát triển xuất phát từ mong muốn tạo ra một sản phẩm để người Việt có thể phát âm tiếng Anh tốt hơn, từ đó giúp mọi người tự tin hơn. Đây là điều chính bản thân Vũ gặp phải từ những ngày bắt đầu đặt chân lên đất Mỹ.

Vũ kể lại: “Mình cứ nghĩ mình có vốn tiếng Anh khá tốt rồi. Nhưng khi đến Mỹ mới thấy còn hạn chế về phát âm. Qua thời gian dài, điều ấy vẫn quanh quẩn với Vũ và khi có ý tưởng, Vũ rất muốn thực hiện một sản phẩm giúp mọi người học tiếng Anh khắc phục những điều này. ELSA có sứ mệnh toàn cầu giúp người học tiếng Anh toàn thế giới nhưng Vũ muốn bắt đầu ở nơi mình đóng góp được nhiều nhất. Việt Nam cũng là nơi mình hiểu nhiều nhất, biết rõ được những lỗi sai nào trong việc phát âm của người Việt khi học tiếng Anh. Sản phẩm này là máy, nên phải bắt đầu từ một khởi điểm nào đó để đưa dữ liệu vào cho máy học”.

Hai năm qua chứng kiến tốc độ phát triển của ELSA một cách vượt bậc. Từ năm 2017 – 2018, phần mềm này tăng trưởng 400% thì gần cuối năm 2019, tốc độ tăng trưởng lên đến 700%. Sản phẩm đang được đa số người Việt sử dụng trong cộng đồng người sử dụng ở 100 nước trên thế giới với tốc độ tăng trưởng hiện nay là 6 – 7 lần so với lúc ban đầu. Sản phẩm này cũng giải quyết một “văn hóa” cốt từ của người Việt là ngại nói tiếng anh trước người khác vì xấu hổ.

“Vũ chọn dự án này có ý nghĩa cá nhân và biết sẽ đem lại tác động lớn cho cộng đồng. Làm được việc gì cho cộng đồng luôn là điều hạnh phúc. Mình có thể bắt đầu chọn thị trường khác, như Ấn Độ chẳng hạn… Nhưng mình chọn cộng đồng Việt Nam như một lựa chọn không thể khác. Mình ở đâu không quan trọng, miễn sao chọn một công việc có thể đóng góp được cho cộng đồng người Việt của mình” Vũ chia sẻ.

Những cuộc trở về của tri thức trẻ

Chưa đầy 3 năm trước, Tiến sĩ Hồ Trọng Việt (36 tuổi), sáng lập viên và Giám đốc điều hành của Daily Opt, một ct chuyên về tối ưu và trí tuệ nhân tạo trụ sở tại Đà Nẵng, còn đang làm việc ở Bỉ. Nhưng cuối năm 2016, anh quyết định trở về Việt Nam hòa vào “cuộc chơi” trí tuệ nhân tạo đầy thách thức và mới mẻ nhưng cũng có quá nhiều cơ hội. Cuộc trở về của Việt kéo theo những con người giỏi trong lĩnh vực cong nghệ, thị giác máy tính, trí tuệ nhân tạo…ở Bỉ.

Daily Opt làm công việc tư vấn để tối ưu doanh nghiệp dựa trên trí tuệ nhân tạo. Khi mà những doanh nghiệp về sữa, trái cây, rau quả… hay bưu cục vẫn đang thống kê, nhập liệu, điều phối, chuyên chở bằng cách thủ công hàng ngày thì nhóm của Việt có mặt. Anh và cộng sự bắt đầu quy trình với việc so sánh dữ liệu quá khứ, sau đó đưa vào vận hành, tìm ra vấn đề nâng cao giải pháp. Sau đó mới có giải pháp áp dụng “máy học”. Kết quả sẽ giúp doanh nghiệp có hệ thống làm việc chuẩn, điều ít xe hơn, kinh phí tiết kiệm hơn… Công việc có vẻ phức tạp nhưng nói đơn giản thì nhóm của Việt sẽ dựa vào trí tuệ nhân tạo để giúp doanh nghiệp vận hành một cách tối ưu. Sự vận hành này cũng ngày càng hoàn thiện hơn và do máy điều hành chứ không theo cách thủ công nữa.

Chỉ trong vòng 3 năm, Daily Opt đã có khách hàng là những tên tuổi lớn tại Việt Nam như Vingroup, Vinamilk, Việt Nam Phát triển… và “cuộc chơi” trí tuệ nhân tạo của cong ty này sẽ tiếp tục thú vị hơn nữa với những sản phẩm mới như: phát triển ứng dụng nhận dạng và phân loại ảnh bằng mạng nơ ron nhiều lớp, phát triển ứng dụng theo dõi, phân loại và đếm các phương tiện giao thông qua video, theo dõi và nhận diện phương tiện trong các hệ thống giao thông thông minh.

Hành trình trở về Việt Nam để phát triển trí tuệ nhân tạo của các trí thức trẻ ngảy càng rõ rang hơn. Có thể thấy điều này qua hội nghị về trí tuệ nhân tạo VietAI Summit diễn ra ngày 2/11/2019. Những cái tên như Vũ Duy Thức (Giám đốc điều hành Ohmni Labs & Kambria), Lương Minh Thắng (nghiên cứu khoa học tại Google Brain), Phó giáo sư Trần Thế Truyền (Đại học Deakin, Úc) Trương Quốc Hùng (Tổng Giám đốc VinBrain), Huyền Chip (kỹ sư Deep Learning của NVIDIA) Kenneth Tran – Trưởng nhóm kỹ sư nghiên cứu tại Microsoft Reseach… đều có mặt. Hội nghị này mang đến luồng sinh khí và cảm giác đầy hồ hởi cho một lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ như trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.

Duy Anh vẫn quyết định trở về Việt Nam để làm giảng viên trường ĐH Kinh tế Hà Nội. Nói về sự trở về này, tiến sĩ Anh cho biết là một nghiên cứu sinh trong ngành kinh tế phát triển, anh đã được tiếp cận, học nhiều lý thuyết về kinh tế, phát triển và nhận ra tất cả các lý thuyết, mô hình đều có mặt mạnh, mặt yếu và đếu có thử thách.

Việt Nam ngày hôm nay  tôi thấy rằng tuy còn phải đối mặt với nhiều  thách thức nhưng chúng ta đã có những thành tựu rất tốt, chúng ta hội nhập sâu rộng, duy trì ỏn định về chính trị, có những bước tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững và đã gia nhập câu lạc bộ các nước thu nhập trung bình, hướng tới nhóm nước thu nhập cao… Các thành tựu này từ góc nhìn của du học sinh, tôi thấy rằng đã thể hiện thành tựu của Đảng cầm quyền và của đất nước, đưa Việt Nam thoát khỏi nghèo đói, phát triển nhanh và ổn định”, tiến sĩ Anh đánh giá.

Đồng thời, tiến sĩ Anh cho rằng những kết quả đó cho thấy Đảng, Chính phủ đang đi đúng hướng và phải hiểu lịch sử để trân trọng những cái ta đang có ở thời điểm. Tuy nhiên, còn một bộ phận du học sinh chưa nắm được thông tin, chủ trương, tành tựu của đất nước, có những suy nghĩ sai lệch, đòi hỏi có những thay đổi về thể chế, chính trị tại Việt Nam. “Với tôi, ở Việt Nam chúng ta đang dữ nền chính trị ổn định, để cùng nhau phát triển. Đó là cái nên được trân trọng. Một số bài học như Syria, Libya, Hồng Koong khi một nền chính trị bị phá vỡ thì ảnh hưởng xã hội là rất trầm trọng”, tiến sĩ Anh nói.

Từ những phân tích của mình, tiến sĩ Anh cũng vui mừng cho biết nhiều bạn bè anh ở khắp năm châu đã trở về nước lập nghiệp hoặc có kết nối với Việt Nam để xây dựng quê hương.

Điều này chứng minh một niềm tin rất lớn, mạnh mẽ vào tương lai, sự phát triển của đất nước, trong đó có niềm tin vào Đảng cầm quyền và nhà nước Việt Nam hiện nay. “Tôi khẳng định niềm tin của du học sinh vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước trong việc thực hiện những nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới, sớm đưa Việt Nam trở thành một quốc gia tốt hơn nữa trong việc trở thành quốc gia đáng sống, đáng để trở về cho tất cả những người con xa xứ”, tiến sĩ Anh bày tỏ.

Hội nghị TƯ 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, anh Lê Quốc Phong nhấn mạnh: “Chúng ta tiếp tục tin tưởng và tự hào rằng, dưới sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn của Đảng, dân tộc ta, nhân dân ta đã, đang và sẽ tiếp tục đạt nhiều thành quả; đời sống người dân, trong đó có thanh thiếu nhi Việt Nam, sẽ liên tục được cải thiện, nâng cao”.

Anh Lê Quốc Phong mong muốn, mỗi đảng viên, mỗi cán bộ cơ quan TƯ Đoàn cần ý thức đầy đủ trách nhiệm, sứ mệnh của mình, luôn đoàn kết, gương mẫu, tiến phong trong mọi lĩnh vực, xứng đáng là những đảng viên tốt của Đảng, là tấm gương sáng cho quần chúng, đoàn viên, thanh niên trong cơ quan noi theo, phấn đấu.

“Mừng ngày thành lập Đảng, là thêm một lần chúng ta, những người cộng sản trẻ thêm khắc ghi sâu sắc lời thề khi tuyên thệ trước lá cờ Đảng và di ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, thêm vững tin và sự lãnh đạo của Đảng và thêm ý chí, sức mạnh để vững bước chinh phục những khó khăn, tận dụng những thời cơ, tự tin đối diện với thách thức để hoàn thành tốt nhất từng công việc, nhiệm vụ được giao”, anh Phong nói./.

PGS.TS Nguyễn Đức Khiển

Nguyên Giám đốc Sở KH-CN-MT Hà Nội