Con nuôi chưa đăng ký có phát sinh QH thừa kế khi cha, mẹ nuôi mất?

Theo dõi MTĐT trên

Câu hỏi:

Tôi có vấn đề này muốn quý báo giúp tôi trả lời: Con nuôi có được hưởng thừa kế của bố mẹ nuôi khi bố mẹ nuôi qua đời hay không? Nếu bây giờ không có giấy tờ gì chứng minh việc nuôi con nuôi mà chỉ có người làm chứng để chứng minh thì phap luật có công nhận quan hệ nuôi con nuôi hay không?

Luật sư trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cho chuyên mục hỏi đáp Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử. Vấn đề của bạn chúng tôi xin được trả lời như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp và đối chiếu với Điều 653 của Bộ luật Dân sự năm 2015 về việc thừa kế giữa con nuôi và cha, mẹ nuôi. Cụ thể:

“Điều 653. Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ

Con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 651 và Điều 652 của Bộ luật này.”

          Do đó, việc thừa kế theo quy định của pháp luật giữa con nuôi và cha, mẹ nuôi sẽ không có sự phân biệt đối xử, hay sự khác biệt nào khi thừa hưởng di sản thừa kế giữa con đẻ và cha, mẹ đẻ. Tuy nhiên, việc chứng minh mối quan hệ giữa con nuôi và cha, mẹ nuôi là một vấn đề tương đối khó khăn, không phải cứ ghi trên sổ hộ khẩu hay tồn tại quan hệ con nuôi với cha, mẹ nuôi trên thực tế là pháp luật thừa nhận và là căn cứ để được hưởng di sản thừa kế khi cha, mẹ nuôi qua đời.

Căn cứ vào quy định tại Điều 50 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 và Điều 23 Nghị định số: 19/2011/NĐ-CP ngày 21/3/2011 của Chính phủ về việc đăng ký nuôi con nuôi và thời điểm phát sinh hiệu lực. Như sau:

“Điều 50. Điều khoản chuyển tiếp (Luật Nuôi con nuôi năm 2010)

1. Việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau trước ngày Luật này có hiệu lực mà chưa đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì được đăng ký trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực, nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:
2. a) Các bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật tại thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi;
3. b) Đến thời điểm Luật này có hiệu lực, quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn tại và cả hai bên còn sống;
4. c) Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục nhau như cha mẹ và con.
5. Sau khi được đăng ký, quan hệ nuôi con nuôi quy định tại khoản 1 điều này có giá trị pháp lý kể từ thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi.”

“Điều 23. Đăng ký việc nuôi con nuôi thực tế (Nghị định số: 19/2011/NĐ-CP)

1. Việc nuôi con nuôi đã phát sinh trên thực tế giữa công dân Việt Nam với nhau mà chưa đăng ký trước ngày 01 tháng 01 năm 2011, nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 1 Điều 50 của Luật Nuôi con nuôi, thì được đăng ký kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2011 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2015 tại Ủy ban nhân dân cấp xã, nơi thường trú của cha mẹ nuôi và con nuôi.”

          Như vậy, việc nuôi con nuôi đã phát sinh trên thực tế mà chưa được đăng ký và đáp ứng các điều kiện sau: Các bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật tại thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi; quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn tại và cả hai bên còn sống; giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục nhau như cha mẹ và con thì được Nhà nước khuyến khích đến UBND cấp xã nơi đăng ký thường trú của cha mẹ nuôi và con nuôi để đăng ký và ghi nhận việc nuôi con nuôi trên thực tế. Thời hạn đi đăng ký là 05 năm, kể từ ngày ngày 01/01/2011 đến hết ngày 31/12/2015.

          Trong trường hợp của bạn hỏi thì hiện nay việc nuôi con nuôi chưa đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền và cũng không có giấy tờ gì chứng minh thì pháp luật sẽ không công nhận, bởi sau khi được đăng ký, quan hệ nuôi con nuôi mới có giá trị pháp lý và làm căn cứ để được hưởng di sản thừa kế khi cha, mẹ nuôi qua đời.

Nếu cần có sự hỗ trợ, tư vấn thêm bạn đọc có thể liên hệ theo địa chỉ phía dưới đây.

Luật gia: Lê Minh
Địa chỉ: Số 184, đường 19/5, Văn Quán, Hà Đông, Hà Nội
Hotline: 0961.272.396
Email: [email protected]