Chính quyền huyện Mai Sơn, Sơn La thờ ơ trước sai phạm của người dân

Theo dõi MTĐT trên

Ngày 22/7/2019, Ban biên tập Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử nhận được Đơn phản ánh của công dân Nguyễn Thị Loan (thường trú tại Tiểu khu 6, thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) về tình hình giải quyết vụ việc liên quan đến tố cáo các hộ dân lấn chiếm, xây dựng trái phép trên thửa đất không thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình, mua bán đất đai vào tháng 04/2018 không đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật đất đai, việc giải quyết của UBND huyện Mai Sơn tỉnh Sơn La rất chậm trễ, kéo dài hơn 01 năm nay, cũng như không có hướng xử lý dứt điểm, tình trạng tham mưu của các bộ phận tham mưu là Phòng TN&MT, Phòng Kinh tế hạ tầng của huyện còn chưa hiểu bản chất của vụ việc, ra các văn bản không căn cứ vào quy định của pháp luật, tình trạng đùn đẩy trách nhiệm và thờ ơ, bỏ mặc trước các sai phạm mặc dù đã biết và liên tục có đơn yêu cầu giải quyết của công dân từ tháng 04/2018 đến nay về việc xử lý, giải quyết triệt để theo đúng quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho gia đình bà.

Ngày 26/7/2019, Phóng viên Môi trường và Đô thị Việt Nam đã đến làm việc trực tiếp với bà Nguyễn Thị Loan và các hộ gia đình bị tố cáo, mua/nhận chuyển nhượng đất không đúng quy định, cũng như trực tiếp xuống xem xét tại thực địa của các thửa đất và làm việc với một số cán bộ của UBND huyện Mai Sơn đang trực tiếp giải quyết, tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện Mai Sơn trong quá trình trả lời, giải quyết vụ việc để từ đó làm rõ phản ánh từ công dân. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, Công dân Nguyễn Thị Loan phản ánh một số thửa đất có vị trí tại tiểu khu 6, thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La (trước đây là hành lang Quốc lộ 6 cũ và con đường xuống suối Pàn) được mua bán/chuyển nhượng không đúng quy định, việc giao đất mục đích công cộng của một số hộ gia đình là trái thẩm quyền. Qua trao đổi với các hộ gia đình bị tố cáo là hộ gia đình anh Nguyễn Hoài Nam, hộ gia đình ông bà Sim Lưỡng, hộ gia đình anh Hà Xuân Sinh thì được biết tất cả các hộ này đều mua đất bằng giấy tờ viết tay và hiện này các hộ này chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong đó, hộ gia đình anh Nguyễn Hoài Nam mua 102m2 đất bằng giấy tờ viết tay vào năm 2008, có sự xác nhận của UBND thị trấn Hát Lót, có biên lai nộp thuế sử dụng đất hàng năm; còn đối với hộ gia đình anh Hà Xuân Sinh thì mua đất của bà Nguyễn Thị Sơn vào tháng 4/2018, cũng chỉ duy nhất có giấy tờ mua bán viết tay, thửa đất này đã bị UBND thị trấn Hát Lót phối hợp với Phòng Kinh tế hạ tầng UBND huyện Mai Sơn giải tỏa một phần do đất nằm trong hàng lang ATGT Quốc lộ 6 và hiện nay thửa đất chỉ vỏn vẹn còn 28m2 (3.5m x 8m). Về nguồn gốc các thửa đất này, thông qua các hồ sơ mà công dân Nguyễn Thị Loan cung cấp thì toàn bộ các thửa đất này đều là do vợ chồng bà Nguyễn Thị Sơn, ông Khanh lấn chiếm đất hành lang ATGT và 27 hộ gia đình tự ý giao con đường xuống suối cho một số hộ dân bằng Biên bản bàn giao đất vào năm 2005.

Khi phóng viên đề nghị được gặp ông Nguyễn Thanh An - Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mai Sơn để hỏi về tình trạng mua bán đất và hành vi sử dụng đất có hợp pháp hay không của các hộ dân thì ông An không trả lời và bỏ đi ra khỏi phòng làm việc. Phóng viên tiếp tục đề nghị được gặp ông Trần Đắc Thắng – Chủ tịch UBND huyện Mai Sơn và Phó Chủ tịch UBND huyện Mai Sơn thì đều nhận được một câu trả lời của Chánh văn phòng huyện là “đi công tác”.

Theo quy định của Điều 106 Luật Đất đai năm 2003, Điều 188 Luật Đất đai năm 2013 quy định về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì cần có các điều kiện sau: “Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Đất không có tranh chấp; Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; Trong thời hạn sử dụng đất”. Do đó, có thể thấy trong trường hợp này công dân phản ánh đúng việc các hộ dân mua bán đất đai không tuân thủ quy định pháp luật, việc mua bán diễn ra không công khai giữa các bên. Trong trường hợp này, giao dịch giữa các bên không đáp ứng về mặt hình thức cũng như điều kiện để mua bán/chuyển nhượng nên giao dịch dân sự không có hiệu lực theo quy định tại khoản 3 Điều 188 Luật Đất đai năm 2013: “Việc chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất phải đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính”, từ đó đề nghị Phòng TN&MT huyện Mai Sơn và UBND huyện Mai Sơn làm rõ nguồn gốc, sau đó hướng dẫn các bên thực hiện đúng quy định về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tránh để tình trạng mua bán/chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái quy định, không đáp ứng đủ điều kiện.

Qua làm việc với bà Nguyễn Thị Loan – Công dân có đơn phản ánh thì bà Loan cung cấp cho phóng viên một Biên bản họp bàn đề ngày 06/11/2005 của 27 hộ gia đình đã tự ý họp bàn với nhau và thống nhất giao cho 4 hộ gia đình có diện tích đất liền kề sử dụng, các hộ này đã tự ý cho xây dựng, tạo lập một số công trình trên đó, kèm theo đó là Báo cáo số: 1238/BC-UBND ngày 23/11/2018 của UBND huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La về việc giải quyết đơn của công dân Nguyễn Thị Loan, báo cáo nêu rõ: “Ngày 06/11/2005 nhân dân xóm 2, tiểu khu 6 có biên bản họp xóm nhất trí thống nhất giao lại con đường xuống suối cho 04 hộ gia đình liền kề quản lý. Sau đó các hộ trên đã tự ý tạo lập một số công trình nhưng chưa xin phép UBND thị trấn Hát Lót, UBND huyện Mai Sơn. Hiện nay, UBND huyện đang giao cho UBND thị trấn Hát Lót tổ chức họp tiểu khu và các hộ dân trong khu vực thuộc phạm vi con đường xuống suối. Nếu các hộ không có nhu cầu sử dụng con đường đó, UBND thị trấn làm văn bản thống nhất với các hộ dân, trình UBND huyện điều chỉnh. Trường hợp các hộ vẫn có nhu cầu sử dụng con đường xuống suối thì yêu cầu các họ đang sử dụng diện tích đất con đường xuống suối tháo dỡ công trình xây dựng, trả lại con đường với chiều rộng 2,2m theo như quy hoạch năm 2004”.

Có thể thấy thấy rõ, con đường xuống suối Pàn rộng 2,2m mà công dân phản ánh là đất sử dụng vào mục đích công cộng theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai năm 2013: “Đất sử dụng vào mục đích công cộng gồm đất giao thông (gồm cảng hàng không, sân bay, cảng đường thủy nội địa, cảng hàng hải, hệ thống đường sắt, hệ thống đường bộ và công trình giao thông khác); thủy lợi; đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh; đất sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi, giải trí công cộng; đất công trình năng lượng; đất công trình bưu chính, viễn thông; đất chợ; đất bãi thải, xử lý chất thải và đất công trình công cộng khác”. Con đường xuống suối Pàn trước đây có mục đích là để mọi người dân sống tại khu vực này xuống lấy nước tưới tiêu, sinh hoạt hàng ngày khi có nhu cầu, mặc dù hiện nay việc sử dụng là ít và hạn chế những không phải là không sử dụng, cụ thể là hiện nay gia đình bà Loan (hộ dân tại đó, có đất giáp con đường xuống suối) vẫn có nhu cầu và mong muốn được sử dụng tiếp con đường đó.

Căn cứ vào Luật Đất đai năm 2003 (Luật có hiệu lực tại thời điểm các hộ dân thống nhất giao cho một số hộ khác quản lý) thì không tồn tại bất cứ một quy định, điều luật nào cho phép một số hộ gia đình có quyền giao đất sử dụng vào mục đích công cộng (con đường xuống suối 2,2m) cho bất kỳ hộ dân nào. Và việc các hộ gia đình được giao đó đã tự ý xây dựng các công trình mà chưa hỏi ý kiến hay xin phép của UBND thị trấn Hát Lót/UBND huyện Mai Sơn là một sự vi phạm pháp luật hết sức nghiêm trọng, điều này thể hiện thái độ, quan điểm sống “Phép vua thua lệ làng”, coi thường quy định của pháp luật, coi thường chính quyền UBND huyện Mai Sơn, UBND thị trấn Hát Lót.

Hơn nữa, đối chiếu với các quy định của pháp luật hiện hành thì xét về thẩm quyền giao đất được quy định tại Điều 59 Luật Đất đai năm 2013 thì trong trường hợp này chỉ có UBND huyện Mai Sơn, UBND tỉnh Sơn La mới có thẩm quyền giao đất. Nên việc tự ý giao đất sử dụng mục đích công cộng của một số hộ gia đình là trái thẩm quyền và không làm phát sinh hiệu lực, càng không làm phát sinh việc sử dụng đất hợp pháp của các hộ gia đình được giao. Tuy nhiên, nhận thấy hành vi của 27 hộ gia đình là sai nên UBND huyện Mai Sơn cũng đã ra Báo cáo số: 1238/BC-UBND ngày 23/11/2018, trong báo cáo chỉ rõ ra sai phạm và cũng đã yêu cầu UBND thị trấn Hát Lót xử lý mà đến ngày hôm nay, công dân vẫn tiếp tục phản ánh, đề nghị giải quyết mà chưa thấy bất kỳ một động thái nào xử lý của UBND thị trấn Hát Lót và UBND huyện Mai Sơn tỉnh Sơn La thì cũng chỉ đạo để đó, không có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, yêu cầu UBND thị trấn Hát Lót báo cáo kết quả giải quyết.

Thứ hai, Đối với phản ánh của công dân Nguyễn Thị Loan về hành vi xây dựng nhà, công trình lều lán tạm bợ của một số hộ dân trên diện tích đất mua bán không đúng thẩm quyền và trên chính con đường xuống suối Pàn được giao trái thẩm quyền bởi 27 hộ gia đình. Phóng viên đã trực tiếp xuống trao đổi, làm việc với ông Trần Ngọc Nghị - Trưởng Phòng kinh tế hạ tầng huyện Mai Sơn về vấn đề này thì nhận được câu trả lời: “Một số căn nhà xây dựng trên con đường xuống suối Pàn, đất hàng lang ATGT cũ trước đây được xây dựng từ khoảng năm 1994 (không nhớ rõ và cũng không có căn cứ nào cụ thể về mốc thời gian này), mặc dù các hộ dân ở đây chưa có Giấy chứng nhận (đang làm GCNQSDĐ) nhưng việc xây dựng của họ đã từ rất lâu, đây cũng là tồn tại lịch sự nên việc yều cầu của bà Loan là tháo dỡ rất khó, chưa có căn cứ cụ thể, mặt khác khu vực này cũng đã được UBND tỉnh quy hoạch làm đất ở từ năm 2004”. Theo hướng khác, Phóng viên đã có buổi trao đổi, làm việc với một số hộ dân xung quanh thì được biết trước đây năm 1994 có tồn tại một số lều lán trên diện tích đất hành lang nhưng đến năm 2004, 2005 thì các hộ này đã cải tạo nhà kiên cố hơn, xây dựng tràn ra phần con đường xuống suối do 27 hộ gia đình đã giao đất trái thẩm quyền (điều này phù hợp với Báo cáo số 1238 như đã nêu trên của UBND huyện Mai Sơn). Riêng đối với diện tích mà hộ anh Hà Xuân Sinh đang sử dụng là 28m2 (3.5m x 8m) thì được xây dựng từ năm 2014 và đến tháng 4/2018 thì được cải tạo lại để cho người khác thuê bán hàng ăn đêm.

Nhận thấy rõ đối với trường hợp này, có sự mâu thuẫn giữa thông tin từ Phòng kinh tế hạ tầng huyện Mai Sơn và các hộ dân xung quanh thì chúng tôi có đối chiếu với các văn bản, hồ sơ, tài liệu bà Loan cung cấp thì trước đó năm 2004 vẫn tồn tại con đường xuống suối Pàn, chưa có bất kỳ hộ nào xây dựng trên con đường xuống suối này. Do đó, có thể thể khẳng định việc các hộ gia đình này tự ý xây dựng nhà ở, lều lán khi chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa thông báo việc xây dựng cho UBND thị trấn Hát Lót là vi phạm quy định của pháp luật xây dựng. Đặc biệt, Phòng kinh tế hạ tầng huyện Mai Sơn đã nhận được đơn đề nghị giải quyết, xử lý và cũng trực tiếp xuống đó giải tỏa đất hành lang ATGT một phần đất nhà anh Hà Xuân Sinh vào tháng 11/2018 nhưng lại thờ ơ, làm ngơ trước các hành vi vi phạm đó, không giải tỏa, vận động các hộ dân thực hiện việc đăng ký cấp GCNQSDĐ trước khi xây dựng, xin phép xây dựng để đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Trường hợp mà các hộ dân tự ý xây dựng nhà cửa, lều lán trên đất con đường xuống suối được giao bởi 27 hộ gia đình là trái quy định của pháp luật, từ đó đề nghị Phòng kinh tế hạ tầng huyện Mai Sơn có ý kiến, kiến nghị, tham mưu với UBND huyện đưa ra hướng xử lý, giải quyết về việc xây dựng trái phép này.

Thứ ba, Đối với phản ánh của công dân về việc yêu cầu UBND huyện Mai Sơn tháo dỡ căn lều lán tạm bợ có diện tích 28m2 (3.5m x 8m) của hộ anh Hà Xuân Sinh đang sử dụng, gây ảnh hưởng đến việc lối đi ra vào thửa đất nhà bà Loan nhận chuyển nhượng của ông Triệu Hồng Khiêm (con trai của bà Nguyễn Thị Sơn). Theo tài liệu từ công dân Nguyễn Thị Loan cung cấp cho Phóng viên là Báo cáo số: 613/BC-UBND ngày 08/7/2019 của UBND huyện Mai Sơn thì tại Mục II.1 nêu: “Qua rà soát hồ sơ xác định phần đất này không phải đất hành lang giao thông dôi dư mà do hộ gia đình bà Nguyễn Thị Sơn khai phá, sử dụng từ năm 1965, một phần diện tích đất này năm 1994 được quy hoạch là đất hành lang giao thông Quốc lộ 6 cũ, tuy nhiên chưa được Nhà nước đền bù thu hồi đất, và trên thực tế bà Sơn vẫn đang sử dụng”. Nhận thấy, việc đưa ra nội dung trên của UBND huyện Mai Sơn là không có cơ sở và chưa giải quyết triệt để điểm mấu chốt của vấn đề, bởi lẽ, việc đưa ra căn cứ bà Nguyễn Thị Sơn sử dụng đất từ năm 1965 là chưa có căn cứ và căn cứ này là do bà Sơn tự nêu ra, tiếp đó việc bà Sơn vẫn đang sử dụng thửa đất là không đúng, ngượng ép câu từ. Xét về mặt thực tế thì hiện này bà Sơn đã không còn sử dụng ở đó từ lâu, bán trái phép cho nhà anh Hà Xuân Sinh vào tháng 4/2018 mặc dù có sự căn ngăn của ông Phạm Văn Canh – Tiểu khu trưởng tiểu khu 6 (nơi có thửa đất), xét về mặt nội dung văn bản thì tại Mục II.5 Báo cáo 613 nêu: “Cá nhân là bà Nguyễn Thị Sơn đã chuyển khỏi địa phương”, rõ ràng là bản thân trong văn bản của UBND huyện đã mâu thuẫn, câu trước phủ nhận câu sau, nội dung không thống nhất.

Căn cứ vào quy định của Luật Đất đai năm 2013, Nghị định số: 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ thì có thể nhận thấy việc sử dụng đất của anh Hà Xuân Sinh là không đúng quy định, đặc biệt là việc cho xây dựng lều lán tạm bợ trên thửa đất không phải thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình, cũng không có căn cứ, tài liệu chứng minh việc sử dụng đất của mình là có căn cứ và được pháp luật cho phép sử dụng. Còn thửa đất có diện tích 28m2 thì không đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận bởi diện tích tối thiểu được cấp Giấy chứng nhận tại Sơn La, khu vực này là tối thiểu 35m2.

Mặt khác, hiện nay bà Sơn không còn sử dụng tại đây nữa nên việc lấn chiếm, sử dụng đất mà người đã lấn chiếm không sử dụng nữa phải trả cho Nhà nước, không được bán/chuyển nhượng khi chưa đáp ứng các điều kiện chuyển nhượng theo quy định tại Điều 188 Luật Đất đai. Từ đó, đề nghị Phòng kinh tế hạ tầng UBND huyện Mai Sơn có hướng tháo dỡ lều lán tạm bợ trên diện tích đất 28m2 (3.5m x 8m) mà hộ anh Hà Xuân Sinh đã dựng lên vào năm 2014 và cải tạo lại vào tháng 4/2018.

Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử sẽ tiếp tục thông tin!