Ô nhiễm không khí bao trùm các thành phố Đông Nam Á

Theo dõi MTĐT trên

Các thành phố của Đông Nam Á như Kuching, Kuala Lumpur (Malaysia), Hà Nội (Việt Nam), Jakarta (Indonesia) và Singapore đứng đầu danh sách các thành phố có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất thế giới theo Air Visual, nền tảng đo lường Chỉ số chất lượng không khí (AQI).

Cháy rừng tại Indonesia từ hồi tháng 6 khiến nước này và các nước lân cận như Malaysia và Singapore chìm trong bụi mù. Cơ quan Giảm thiểu Thiên tai Indonesia cho biết hơn 3.600 đám cháy đã được phát hiện trên các đảo Sumatra và Borneo qua vệ tinh thời tiết, dẫn đến chất lượng không khí rất kém ở 6 tỉnh với tổng dân số hơn 23 triệu người, hàng chục trường học phải đóng cửa.

Simpang, ở đảo Sumatra của Indonesia, có AQI ở mức nguy hiểm là 372, với nồng độ bụi PM2.5 ở mức 322,6 µg/m3. Sri Aman, phần lãnh thổ của Malaysia trên đảo Borneo có AQI ở mức 367 và nồng độ bụi PM2.5 là 317,2 µg/m3. AQI càng cao thì mức độ ô nhiễm càng nặng. Mức AQI từ 151 trở lên được coi là không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là trẻ em, người già và người bệnh.

Bụi PM2.5 (bụi siêu mịn) là những hạt bụi li ti trong không khí có kích thước 2,5 micron trở xuống (nhỏ hơn khoảng 30 lần so với sợi tóc người), được hình thành từ các chất như carbon, nitơ và các hợp chất kim loại khác, lơ lửng trong không khí. Bụi PM2.5 có thể xâm nhập sâu vào phổi, gây nên tình trạng khó thở; đặc biệt nguy hiểm với những người mắc bệnh phổi, hen phế quản, nhiễm trùng đường hô hấp.

Hơn 2.000 người được điều trị y tế ở Kalimantan, lãnh thổ của Indonesia ở đảo Borneo vì các vấn đề về hô hấp do hít phải khói. Truyền thông Indonesia tháng trước đưa tin hai người đã thiệt mạng, bao gồm một em bé, do hít khói bốc lên từ đám cháy ở Sumatra.

Chính quyền Indonesia phải áp dụng hàng loạt các biện pháp để giải quyết tình trạng nan giải hiện nay như áp dụng quy định lưu thông theo biển số chẵn/lẻ đối với xe ôtô trên nhiều tuyến đường nội đô, huy động hàng nghìn người tới dập tắt các đám cháy rừng, áp dụng những biện pháp và hình phạt nghiêm khắc với các cá nhân và tổ chức liên quan để xảy ra cháy rừng hoặc tạo mưa nhân tạo. Tuy nhiên, vấn đề vẫn chưa được giải quyết.

Điều đặc biệt đáng lưu tâm là nạn cháy rừng ở Indonesia không chỉ ảnh hưởng tới quốc gia này mà còn khiến các quốc gia láng giềng Singapore, Malaysia, Thái Lan bao trùm trong khói bụi.

Ô nhiễm không khí tại Singapore.

Malaysia đã phải đóng cửa hàng nghìn trường học, phân phát miễn phí hàng triệu chiếc khẩu trang cho người dân và đưa ra cảnh báo về sức khỏe với cộng đồng khi 11 trong 16 bang của Malaysia có chỉ số không khí xuống mức không an toàn.

Còn tại Bangkok, Hà Nội và TP.HCM cũng đang chứng kiến mức độ ô nhiễm không khí báo động, với nguyên nhân chủ yếu do khí thải từ ôtô, xe máy; xây dựng, phá dỡ công trình, khói bụi từ các cơ sở sản xuất trên địa bàn thành phố và một số tỉnh lân cận.

Trong công bố sáng 1/10 về hiện trạng không khí ở Hà Nội từ ngày 12 đến 29/9, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết chỉ số bụi PM2.5 liên tục cao hơn 50 µg/m3 - ngưỡng an toàn theo Quy chuẩn Việt Nam năm 2013. Bầu trời TP HCM trong tháng 9 cũng liên tục bị mù bao phủ. Bảng xếp hạng của AirVisual cho thấy có những ngày Hà Nội là thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Ngoài hai nguyên nhân nói trên, Hà Nội còn chỉ ra các yếu tố gây ô nhiễm khác gồm: đun bếp than tổ ong, đốt củi; vận chuyển vật liệu; mùi hôi thối từ hệ thống thoát nước chưa được xử lý; mùi từ các trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, đốt rơm rạ, rác; thu gom rác thải chưa tốt; ô nhiễm ao hồ lâu năm; bùn thải chưa được xử lý; tác động của khí hậu và thời tiết chuyển mùa.

Chất lượng không khí Hà đáng báo động nhiều ngày qua.

Theo GS.TS Hoàng Xuân Cơ - làm việc tại khoa Khoa học môi trường và bảo vệ môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên Hà Nội, mặc dù các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ lưu lượng phương tiện tham gia giao thông ít hơn Hà Nội, nhưng do đặc thù thời tiết và nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến thực trạng ô nhiễm chung.

Vị giáo sư này phân tích, nếu thời tiết thuận lợi thì lượng khí thải cũng dễ được phát tán và bay đi nhanh hơn, trả lại bầu không khí bình thường. Ngược lại, nếu thời tiết xấu, khí thải lơ lửng không thoát đi được dẫn đến chỉ số AQI luôn ở mức cao.

Một nguyên nhân khác, theo giáo sư Cơ, miền Bắc đang vào mùa lá khô, khắp nơi rơm rạ, rác thải đều gom và đốt cùng nhau khiến lượng khí thải ra môi trường lớn hơn bình thường. Đây cũng là nguyên nhân khiến chỉ số chất lượng không khí AQI đo được ở các khu vực trên cao đột biến.

Mặc dù Hà Nội và nhiều tỉnh thành miền Bắc đang triển khai nhiều biện pháp để cải thiện tình hình, nhưng thực trạng ô nhiễm nghiêm trọng vẫn đang đe dọa sức khỏe người dân từng ngày. Đây cũng là nỗi lòng chung các thành phố Đông Nam Á khác.

Thái Lan thiết lập mức nồng độ bụi PM2.5 an toàn ở mức 50 µg/m3. Ngày 30/9, nồng độ PM2.5 ở Bangkok là 79 µg/m3. Lãnh đạo Cục Kiểm soát Ô nhiễm Thái Lan Pralong Damrongthai cảnh báo ô nhiễm có thể trầm trọng vào tháng 1 và tháng 2 năm sau vì nông dân đốt rơm. Ông cho biết bộ phận của mình và các đơn vị khác đang chuẩn bị các biện pháp nghiêm ngặt hơn để xử lý vấn đề.

Giống Jakarta của Indonesia, ô nhiễm không khí là một trong những yếu tố khiến Thái Lan cân nhắc dời đô. Thủ tướng Prayut Chan-o-cha nói tại một hội nghị ở Bangkok hôm 18/9 rằng cần tìm một thành phố không quá xa, cũng không quá đắt đỏ để di chuyển tới vì Bangkok bị bao vây bởi tình trạng quá tải, ô nhiễm, mực nước biển dâng cao và tắc nghẽn giao thông nặng nề.

P.V(tổng hợp)