Khó kiểm soát khí thải xe máy vì thiếu hành lang pháp lý

Theo dõi MTĐT trên

Theo dự thảo phương án kiểm định khí thải xe máy mà Bộ GTVT đã trình Chính phủ vào cuối tháng 9/2016, lộ trình kiểm định khí thải đối với xe máy có dung tích động cơ từ 175 cm3 trở lên, đã có thời gian sử dụng trên 5 năm, lưu thông tại các thành phố loại đặc biệt, loại 1 và loại 2 trên cả nước sẽ được chính thức áp dụng vào 1/7 tới.

Tuy nhiên, kể từ khi Văn phòng Chính phủ ra Công văn số 566 ngày 19/1/2017 yêu cầu Bộ GTVT tiếp tục nghiên cứu quy định về áp dụng tiêu chuẩn khí thải, quy định về kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy bổ sung vào luật Giao thông đường bộ, đến nay vẫn chưa có quyết định cụ thể về thời gian triển khai đề án.

Theo dự kiến, từ năm 2017 đến ngày 30/6/2018, Hà Nội cũng sẽ hoàn thiện hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật, điều tra, rà soát, thống kê số lượng xe mô tô, xe gắn máy.

Từ ngày 1/7/2018 - 31/12/2019, kiểm tra khí thải đối với xe mô tô loại có dung tích xy lanh từ 175cm3 trở lên; tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm và đề xuất phương án tiếp theo; thu hồi những phương tiện cũ nát.

Xe máy cũ, nát là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Ảnh minh họa: Internet.

Sau năm 2020, tổ chức kiểm tra, đánh giá, báo cáo kết quả thực hiện; phát triển hệ thống, mạng lưới các cơ sở kiểm tra khí thải theo phương án đề xuất; tiếp tục thu hồi những xe không bảo đảm tiêu chuẩn.

Mới đây, UBND TP. Hà Nội đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề nghị đưa ra rào cản kỹ thuật về tiêu chuẩn mức khí thải để giảm thiểu và loại bỏ xe mô tô, xe gắn máy cũ nát tham gia giao thông, góp phần giảm ùn tắc, ô nhiễm trên địa bàn Thủ đô.

Thống kê của Sở GTVT Hà Nội cho thấy, xe mô tô, xe gắn máy vẫn là phương tiện giao thông chủ yếu, hiện có trên 5,25 triệu xe máy, 10.686 xe máy điện và 4.367 xe mô tô 3, 4 bánh tự chế (không được cấp đăng ký), đáp ứng gần 90% nhu cầu đi lại trong thành phố.

Đáng nói, chiếm tỷ lệ không nhỏ trong số này được sản xuất, sử dụng từ những năm 90 của thế kỷ trước; thậm chí có nhiều xe tuổi thọ đã trên 30 năm vẫn đang tham gia giao thông. Đây là nguồn thải ra phần lớn các chất gây ô nhiễm môi trường không khí tại Hà Nội do chưa được kiểm soát khí thải. Bên cạnh đó, xe máy cũ không đủ điều kiện về an toàn kỹ thuật cũng là nguyên nhân gây ra nhiều tai nạn giao thông (TNGT).

TP. Hà Nội từng đưa ra việc cần thải loại, thu hồi xe máy cũ nát, nhằm đảm bảo ATGT, giảm ô nhiễm môi trường. Tuy vậy đến nay, xe máy cũ, nát vẫn ngày đêm tung hoành trên đường phố Thủ đô.

Sau Hà Nội thì mới chỉ trong tháng 5 vừa qua, Sở GTVT TP. HCM đã kiến nghị Bộ GTVT sớm trình Chính phủ ban hành quy định về kiểm tra khí thải xe máy đang lưu hành; xây dựng lộ trình tăng dần tiêu chuẩn về kiểm tra khí thải đối với ô tô đang lưu hành để TP áp dụng, nhằm giảm mức độ ô nhiễm môi trường trên địa bàn.

Sở GTVT TP. HCM cũng cho biết, tính đến tháng 3/2018, TP có gần 7,5 triệu xe máy, hơn 677.000 ô tô. Đây là một trong những nguồn chính gây ô nhiễm môi trường không khí trong lĩnh vực GTVT.

Chưa thể triển khai vì thiếu hành lang pháp lý

Thế nhưng, đến thời điểm này quy định trên vẫn khó được triển khai, nhiều ý kiến cho rằng việc này sẽ khó khăn vì để kiểm soát lượng phương tiện lưu thông chưa thể toàn diện thì không thể kiểm soát khí thải.

Trao đổi với Tiền Phong, ông Đào Việt Long - Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở GTVT Hà Nội cho biết, lộ trình thải loại xe máy cũ nát trên địa bàn Hà Nội hiện đang gặp một số vướng mắc nhất định; chủ yếu là do hành lang pháp lý vẫn chưa đầy đủ, hoàn thiện.

Việc chưa triển khai thực hiện Đề án kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các tỉnh, thành phố theo đúng lộ trình của Chính phủ là một khó khăn trong việc đề xuất quy định này trong thời gian tiếp theo.

Hiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến kiểm tra khí thải xe mô tô, xe gắn máy vẫn chưa được xem xét, phê duyệt và ban hành. Có thể nói chúng ta vẫn chỉ đang “ngấp nghé” bên hành lang pháp lý mà thôi.

Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Hữu Trí, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm VN cũng cho biết, chưa thể triển khai kiểm định khí thải xe máy vào 1/7 tới do luật Giao thông đường bộ hiện hành chưa có quy định về kiểm định khí thải đối với loại nhóm phương tiện này.

“Hơn nữa, kiểm soát khí thải mô tô, xe máy là vấn đề lớn đối với xã hội, nhạy cảm, phức tạp vì liên quan đến đa số người dân. Trong khi đây vẫn là phương tiện giao thông chủ yếu trong những năm tới, đáp ứng gần 90% nhu cầu đi lại trong các thành phố. Do vậy, để có thể triển khai công tác kiểm định khí thải mô tô, xe máy cần thiết phải có khung cơ sở pháp lý”, ông Trí nói.

Tuy nhiên, đến nay việc kiểm soát khí thải vẫn còn khó triển khai. Ảnh minh họa: Internet.

Bộ “đùn đẩy” cho địa phương

Theo ANTĐ, trả lời về vấn đề này, Bộ GTVT cho rằng, căn cứ nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 909/QĐ-TTg ngày 17/6/2010 phê duyệt “Đề án kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các tỉnh, thành phố”, Bộ GTVT đã nghiên cứu, rà soát nhiều khía cạnh để đề xuất các biện pháp thực hiện, trình Thủ tướng Chính phủ lộ trình kiểm soát khí thải đối với xe mô tô, xe gắn máy tại các thành phố.

“Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung Luật Giao thông đường bộ; nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách về cải thiện chất lượng không khí đô thị, Sở GTVT có thể báo cáo UBND TP đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cho phép thí điểm trước việc kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại TP. HCM”, đại diện Bộ GTVT cho hay.

Tuy nhiên, Bộ này cũng lưu ý, về nội dung của đề xuất thí điểm cần làm rõ: Lộ trình thực hiện kiểm soát khí thải; chu kỳ kiểm định đối với xe mô tô, xe gắn máy; hồ sơ, thủ tục và biện pháp kiểm soát việc thực hiện kiểm tra khí thải; điều kiện của cơ sở kiểm định khí thải, các chính sách về thuế, giá dịch vụ để phục vụ việc xã hội hóa hoạt động kiểm định, đáp ứng yêu cầu kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại thành phố.

P.V(tổng hợp)