Vì sao ô nhiễm bụi ở ở Hà Nội liên tục tăng cao?

Theo dõi MTĐT trên

Đặc biệt, riêng ngày 26/8, chỉ số chất lượng không khí (AQI) của Hà Nội và các tỉnh xung quanh, thông qua các ứng dụng đo thời tiết như Air Visual hay Pam Air đều ở ngưỡng từ 151 - 200, mức báo động đỏ ở hầu hết các vị trí trong nội thành.

Theo Tổng cục Môi trường, các tháng mùa hè là mùa mưa, thường là lúc chất lượng không khí tốt nhất trong năm. Tuy nhiên, vẫn có những thời điểm điều kiện khí tượng bất thường làm cho nồng độ bụi tăng cao.

Kết quả quan trắc cho thấy vấn đề ô nhiễm không khí chủ yếu do bụi. Các thông số khác như SO2, NO2, CO, O3 về cơ bản vẫn nằm trong giới hạn cho phép (trừ một số vị trí cục bộ nằm gần đường giao thông thông số NO2 đã có dấu hiệu ô nhiễm).

"Trong ngày 26/8, nồng độ bụi PM 2.5 tăng cao đột biến, chỉ số chất lượng không khí ở mức kém tại các trạm quan trắc không khí tại Hà Nội. Chỉ số AQI ngày 26/8 cao nhất là 145 tại trạm Hàng Đậu, thấp nhất là 102 tại trạm Tân Mai", thông báo nêu.

Ảnh minh họa.

Giải thích về việc này, Tổng cục Môi trường cho rằng thời điểm nồng độ bụi PM 2.5 lên cao nhất là đêm và rạng sáng ngày 26/8, có thể do thời gian này tương đối lặng gió, làm hạn chế việc luân chuyển chất ô nhiễm lên tầng cao.

"Nhiều nghiên cứu tại Hà Nội đã chỉ ra hiện tượng nghịch nhiệt là một trong các nguyên nhân chính làm cho nồng độ các chất ô nhiễm (đặc biệt là bụi PM 2.5) tăng cao đột biến", Tổng cục Môi trường cho hay.

Nghiên cứu của Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho thấy, nghịch nhiệt là một hiện tượng của khí quyển xảy ra khi nhiệt độ của lớp khí quyển trên cao lớn hơn nhiệt độ của lớp khí quyển phía dưới. Nghịch nhiệt xảy ra hầu như ở tất cả các thời điểm khác nhau của năm, thường xảy ra với tần suất cao vào mùa Đông khi không khí ổn định, đêm kéo dài và có không khí lạnh tràn về. Khi xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt, lớp nghịch nhiệt đóng vai trò như một “chiếc mũ” và dừng quá trình xáo trộn trong bầu khí quyển, khiến cho các chất ô nhiễm bị giữ lại trong môi trường không khí. Quá trình này làm nồng độ các chất ô nhiễm tăng cao khiến chất lượng môi trường không khí tại lớp gần bề mặt đất bị suy giảm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tại các nước đang phát triển, nhiều nghiên cứu đã chứng minh, sức khỏe con người bị ảnh hưởng do tiếp xúc với môi trường không khí ô nhiễm trong những ngày xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt ngày càng tăng trong những năm gần đây. Nghịch nhiệt cũng làm gia tăng bệnh hô hấp cấp.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, một số biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội như tăng cường phương tiện giao thông công cộng, nghiên cứu giải pháp hạn chế phương tiện giao thông cá nhân đi vào nội thành; khuyến khích sản xuất, sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện môi trường. Giảm thiểu nguồn thải tĩnh (công nghiệp) trong khu vực đô thị, cần di dời các cơ sở sản xuất công nghiệp trong nội thành ra các khu công nghiệp ở ngoại thành; giảm thiểu nguồn thải từ hoạt động xây dựng, từ mặt đường phố cần tăng cường vệ sinh mặt đường, sử dụng xe hút bụi, tưới nước.

PGS, TS Bùi Thị An, Phó chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội (HUSTA) cho rằng, nguyên nhân gây ô nhiễm không khí tại các đô thị hiện nay chủ yếu là do hoạt động giao thông với mật độ cao và từ hoạt động xây dựng trong khi đó còn thiếu nguồn lực trong quản lý chất lượng không khí. Ngoài ra, quy chuẩn về nồng độ phát thải tại Việt Nam nhìn chung còn thấp hơn so với quốc tế và cơ chế kiểm soát nguồn ô nhiễm không khí còn lỏng lẻo. Việc thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, bộ, ngành liên quan trong vấn đề kiểm soát chất lượng không khí cũng là một nguyên nhân.

Để giảm phát thải từ các phương tiện giao thông, PGS, TS Nghiêm Trung Dũng, Viện trưởng Viện Công nghệ Môi trường, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, các cơ quan quản lý cần xem xét có cơ chế để thúc đẩy xã hội chuyển sang các phương tiện sử dụng nhiên liệu có lượng phát thải thấp, thân thiện với môi trường. Trong thời gian tới, cần xem xét việc kiểm tra lượng khí thải của các phương tiện xe máy, ô tô. Bên cạnh đó, cần có quy hoạch đô thị hợp lý, khuyến khích người dân sử dụng nhiều hơn các phương tiện công cộng.

P.V(tổng hợp)