Trung tâm TP.HCM đang như “một hòn đảo nhiệt độ”

Theo dõi MTĐT trên

Năm 2019 được dự báo là năm nóng nhất trong lịch sử kể từ khi nhiệt độ bắt đầu được quan trắc vào năm 1880. Đối với các thành phố, cùng với biến đổi khí hậu, quá trình đô thị hóa tăng nhanh là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tính khắc nghiệt của thời tiết, đặc biệt trong những ngày hè oi ả.

Tại Hà Nội và TPHCM, trong thời gian gần đây đã có những ngày nắng nóng kỷ lục lên đến hơn 40 độ C và thậm chí gần 50 độ C. Nguyên nhân chính của hiện tượng này chính là do các tia năng lượng bị giữ lại trên bề mặt và các hoạt động của con người (công trình, giao thông...). Hiện tượng này đã và đang tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có việc quy hoạch và phát triển đô thị.

Đó là những đánh giá trong chương trình gặp gỡ Báo chí môi trường với chủ đề: Đô thị nóng và hiện tượng đảo nhiệt” do Trung tâm Nghiên cứu Vùng và Đô thị (CRUS) tổ chức vào chiều 8/7/2019.

Trong chương trình, tiến sĩ Dương Thị Thúy Nga (Khoa môi trường, Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia TPHCM) đã đưa ra đánh giá về thực trạng gia tăng nhiệt độ báo động của TPHCM. Cụ thể, khu vực trung tâm TP đang như “một hòn đảo nhiệt độ” khi có nhiệt độ cao hơn những vùng xung quanh như Cần Giờ, Củ Chi… với nền nhiệt lên cực điểm gần 50 độ C.

Chính vì vậy, “hòn đảo nhiệt độ” này đã ảnh hưởng không ít đến sức khỏe của trẻ em và người già, năng suất làm việc của người lao động cũng bị giảm sút, đồng thời kéo theo hệ lụy về kinh tế, dịch vụ, du lịch, y tế…

Nguyên nhân là sự tăng trưởng về kinh tế mạnh mẽ ở TP, lượng người nhập cư đến TP ngày càng đông, kéo theo chuyển đổi mục đích sử dụng đất làm diện tích mảng xanh bị thu hẹp để làm đất thổ cư, đất sản xuất... làm gia tăng nhiệt độ bề mặt của đô thị. Vì vậy, các khu vực trung tâm TP luôn có nhiệt độ cao hơn các khu vực ngoại ô, nông thôn.

ThS Phạm Trần Hải từ Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM kiến nghị, trong quy hoạch phát triển đô thị của thành phố tới đây cần nghiên cứu quỹ đất dành cho mảng xanh đô thị. Chẳng hạn, cần tăng cường cây xanh đường phố để giảm nhiệt bề mặt của khu vực trung tâm đô thị.

Đối với các công trình xây dựng, cần có chính sách hỗ trợ tài chính cho việc tăng cường mái xanh (SGIS). Bài học kinh nghiệm ở Singapore là Chính phủ nước này đang hỗ trợ 50% chi phí đầu tư, tối đa là 75 đô la Sing/m2 và 750 đô la Sing/m2 (tường xanh) cho các công trình xây dựng xây trước tháng 4/2009; Hoặc ở Seoul (Hàn Quốc) đang thực hiện triết lý “Nước - Năng lượng - Thực phẩm” của mái nhà xanh trong quy hoạch đô thị. “Mô hình mái nhà xanh giúp giảm nước mưa chảy tràn; giảm hiện tượng đảo nhiệt đô thị và phát triển bền vững nông nghiệp đô thị” - ThS Hải cho biết.

Cũng theo chuyên gia này, ở TP HCM đang làm quy hoạch về công viên cây xanh, với mục tiêu đạt đến hơn 837 ha cây xanh sử dụng công cộng (công viên, đường phố). Tuy nhiên, tỷ lệ đất công viên, vườn hoa của TP HCM hiện chỉ vào khoảng 0,69 m2/người. Do đó, trong khi quy hoạch đến 2025 sẽ đạt khoảng 7m2/người (tiêu chuẩn của Singapore đang là 30,3m2/người; của Seoul 41m2/người). Ngoài ra, tỷ lệ phủ xanh của TP HCM hiện ở mức 18%, trong khi Singapore đã đạt tỷ lệ 56% nên đây cũng là chỉ tiêu cần đưa vào chiến lược quy hoạch.

Chia sẻ về các giải pháp và xu hướng quy hoạch của TP HCM, ThS Bùi Hồng Sơn, Giám đốc Trung tâm Thông tin (Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM) cho rằng, các nỗ lực của TP là hướng đến một đô thị sạch, đẹp, văn minh, nghĩa tình. Trong đó, tiêu chí hỗ trợ cảnh báo người dân bằng các app hay công nghệ 4.0 là mục tiêu chung của Đề án đô thị thông minh. “Với tư cách là một cơ quan tham mưu cho UBND TP, chúng tôi khuyến khích sự tham gia của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu để hiến kế cho TP HCM trong các vấn đề kinh tế - xã hội nói chung, và vấn đề tài nguyên môi trường nói riêng” - ThS Bùi Hồng Sơn nhấn mạnh.

P.V(tổng hợp)