Rừng phong Thanh Mai - Nơi đặt Viên Thông Bảo Tháp Thiền sư Pháp Loa

Theo dõi MTĐT trên

Rừng phong khu vực chùa Thanh Mai, xã Hoàng Hoa Thám, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương vào dịp cuối mùa thu, sang những ngày mùa đông là thời điểm hoàn hảo để chúng ta có thể chiêm ngưỡng cảnh sắc tuyệt đẹp. Những cánh rừng trong khoảng thời gian này trở nên rực rỡ bởi những sắc đỏ, vàng… khiến ai đó ra về nhưng vẫn muốn quay trở lại.

Cây phong tuyệt đẹp tại chùa Thanh Mai

Quang cảnh chùa Thanh Mai.

Với diện tích khoảng 15 ha, rừng phong ở khu vực chùa Thanh Mai khá dày đặc. Chiều cao của cây phong lên tới hàng chục mét, mọc từ chân lên đến đỉnh núi, trong đó có những cây kích thước thân rất lớn, khoảng 2-3 người ôm mới trọn. Và đẹp hơn cả là khoảng thời gian lá phong chuyển màu, từ những tán lá xanh ngả sang vàng, rồi chuyển thành màu đỏ.

Lá phong ở chùa chuyển màu, từ những tán lá xanh ngả sang vàng, rồi chuyển thành màu đỏ.

Thầy Thích Chí Trung, Trụ trì chùa Thanh Mai cho biết, ngôi chùa là nơi gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của Đệ nhị tổ dòng thiền Trúc Lâm là Pháp Loa tôn giả – một trong ba chốn tổ của Thiền phái Trúc Lâm được xây dựng vào thời nhà Trần. Ngôi chùa được xây vào năm 1329 trên sườn núi Tam Ban (xa xưa gọi là núi Phật Tích), ở độ cao khoảng 200m và ẩn mình giữa núi, rừng phong

Ngôi chùa ẩn mình giữa núi, rừng phong.

Theo TS. Đồng Xuân Thụ, Tổng thư ký Ban liên lạc họ Đồng Việt Nam, Đệ nhị tổ Pháp Loa thế danh là Đồng Kiên Cương, sinh ngày 7 tháng 5 năm Giáp Thân (1284), niên hiệu Thiệu Bảo thứ 6 tại thôn Đồng Hòa, hương Cửu La, Nam Sách (nay là phường Ái Quốc, thành phố Hải Dương). Đến năm Hưng Long 13 (1304), khi Thượng hoàng Trần Nhân Tông đi thăm hương Cửu La, Đồng Kiên Cương ra bái yết. Nhận thấy cốt cách của Kiên Cương, Trần Nhân Tông đã cho đi theo tu hành, học đạo và đặt cho tên là Hỉ Lai. Hỉ Lai thông minh, hiếu học, có nhiệt tâm với đạo phật nên chỉ một năm sau tại liêu Kỳ Lân (nay là thị xã Chí Linh) ông được Trần Nhân Tông ban cho pháp hiệu là Pháp Loa. Tháng 2 năm Hưng Long 15 (1306), Phật hoàng Trần Nhân Tông đã trao cho Pháp Loa các bảo bối và đến ngày mồng 1 tháng Giêng năm Hưng Long 16, trước khi viên tịch, Phật hoàng Trần Nhân Tông đã trao quyền thừa kế sự nghiệp của Thiền phái Trúc Lâm cho ông. Từ đó ông trở thành vị Tổ thứ 2 của Thiền phái này.   

Đến năm Khai Hựu thứ 2 (năm 1330) Pháp Loa mắc bệnh và trao bảo bối mà Phật hoàng Trần Nhân Tông đã trao cho mình trước đây như áo cà sa, kệ tả tâm cho Huyền Quang là người kế vị thứ 3 của Thiền phái Trúc Lâm. Đến ngày 3 tháng 3, Pháp Loa Đồng Kiên Cương viên tịch tại viện Quỳnh Lâm và xá lị của ngài được đặt trong tháp ở phía sau chùa Thanh Mai.

Sau này, Thượng hoàng Trần Minh Tông ngự bút đặt tên hiệu cho Pháp Loa là Tĩnh Trí Tôn giả, đặt tên tháp là Viên Thông, xuất ngân khố 10 lạng vàng cho xây tháp và làm một bài thơ viếng đầy cảm xúc. Kể từ đó sự nghiệp của Thiền phái Trúc Lâm do Huyền Quang chủ trì và trở thành vị Tổ thứ 3 của Thiền phái này. Huyền Quang từng trụ trì chùa Thanh Mai 6 năm.

Trong hơn 20 năm đứng đầu Thiền phái, Pháp Loa đã cùng với các đệ tử, chư tăng đi giảng kinh khắp nơi, đưa dòng thiền này phát triển, lan tỏa sâu rộng trong dân gian. Nhiều ngôi chùa đã được xây dựng, nhiều tượng được đúc. Đệ nhị tổ Pháp Loa đã đào tạo một thế hệ học trò xuất sắc với hơn 30 người, nuôi dạy 15.000 tăng ni, đúc trên 1.300 pho tượng lớn nhỏ, xây dựng hàng trăm chùa tháp, tiêu biểu là các trung tâm tôn giáo Yên Tử, Côn Sơn, Thanh Mai và Viện nghiên cứu Phật giáo Quỳnh Lâm. Những công trình này bây giờ đều trở thành những trung tâm tâm linh, tín ngưỡng, văn hóa quý báu của đất nước. Ông cho vẽ nhiều bộ tranh tượng, khắc in bộ kinh Địa Tạng và dành nhiều giờ thuyết pháp, giảng kinh.

Hàng năm, cứ vào dịp đầu tháng 3 âm lịch, Dòng tộc họ Đồng Việt Nam thường tổ chức buổi gặp mặt con cháu họ Đồng trên toàn quốc để Lễ tưởng nhớ ngày viên tịch của Đệ nhị tổ Pháp Loa Đồng Kiên Cương.

Con cháu dòng tộc họ Đồng Việt Nam đến thắp hương tại chùa.

Được biết, trong rừng phong hiện còn nền móng của ngôi chùa cổ và chiến hào khi cụ Hoàng Hoa Thám về đóng quân. Năm 1996, Bảo tàng tỉnh Hải Dương đã về đây khảo sát và phát hiện gạch nền, chân tảng cùng những bức tường của chùa còn sót lại./.