Thứ sáu, 29/03/2024 18:33 (GMT+7)

Kỷ niệm 60 năm thành lập Khoa Di sản văn hoá

Tùng Anh -  Thứ ba, 26/03/2019 16:33 (GMT+7)

Theo dõi MTĐT trên

Sáng ngày 26/3, Khoa Di sản văn hoá thuộc Trường Đại học Văn hoá Hà Nội long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Khoa.

Đông đảo các thế hệ lãnh đạo, giảng viên, nguyên lãnh đạo khoa và các thế hệ sinh viên qua các thời kỳ đã về tham dự.

Khoa Di sản văn hóa (Tiền thân là Khoa Bảo tàng) là cơ sở đào tạo ngành Bảo tàng học đầu tiên ở Việt Nam, được hình thành ngay từ những ngày đầu thành lập Trường Đại học Văn hóa Hà Nội (26/3/1959). Khoa có sứ mệnh đi đầu trong truyền bá tri thức và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành Di sản văn hóa.

Trải qua 60 năm hình thành và phát triển, quá trình đào tạo của khoa trải qua các giai đoạn sau:

Giai đoạn 1959 – 1977: Khoa đào tạo các lớp bồi dưỡng ngắn hạn về nghiệp vụ bảo tồn - bảo tàng, các lớp trung cấp, chuyên tu bảo tàng.

Giai đoạn 1977 – 1992: Khoa được giao nhiệm vụ đào tạo bậc đại học, giai đoạn này khoa cũng tiến hành xây dựng các tổ bộ môn Bảo tàng và Bảo tồn di tích. Các giảng viên được kiện toàn sinh hoạt khoa học theo các hướng nghiên cứu sâu hơn về các khâu hoạt động nghiệp vụ của bảo tàng và bảo tồn di tích.

Giai đoạn 1993-2000: Năm 1993 khoa mở đào tạo chuyên ngành Văn hóa du lịch. Năm 2000 nhà trường đã tách chuyên ngành Văn hóa du lịch và thành lập Khoa Văn hóa du lịch (nay là Khoa Du lịch) thuộc Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Như vậy, trong 7 năm ở giai đoạn này khoa đào tạo cả cử nhân bảo tàng và văn hóa du lịch.

Giai đoạn 2001 đến nay: Năm 2012, Khoa chuyển từ phương thức đào tạo niên chế sang phương thức đào tạo tín chỉ. Đây là bước đột phá trong công tác đào tạo của khoa. Năm 2014 là dấu mốc quan trọng đối với chiến lược đào tạo của khoa. Khi nhu cầu xã hội theo học ngành Bảo tàng giảm, khoa đã kịp thời mở đào tạo chuyên ngành Quản lý di sản văn hóa bậc đại học đầu tiên ở Việt Nam. Đến nay Khoa đã tuyển sinh được 5 khóa và số lượng sinh viên khá ổn định cho thấy hướng đi của khoa đang phù hợp nhu cầu xã hội. Năm 2018, thực hiện nhiệm vụ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Trường giao, khoa mở các lớp bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ và cấp chứng chỉ cho các viên chức hoàn thiện hồ sơ thi nâng ngạch Di sản viên hạng II, hạng III.

PGS.TS Nguyễn Sĩ Toản, cựu sinh viên BT 13. Hiện là Trưởng Khoa Di sản Văn hoá, Trường ĐHVH Hà Nội

Tập thể lớp BT 13 đến tặng hoa và chúc mừng nhân kỷ niệm 60 năm thành lập Khoa Di sản Văn hoá.

Nhìn chung, Giai đoạn này, Khoa tiếp tục thực hiện đa dạng hóa các hình thức đào tạo (chính qui; vừa làm, vừa học; bồi dưỡng ngắn hạn về nghiệp vụ bảo tàng; tín ngưỡng, tôn giáo; giám định, quản lý cổ vật; hướng dẫn nghiệp vụ tại di tích; đào tạo các lớp bồi dưỡng kiến thức về bảo quản, tu bổ di tích để học viên của lớp tu bổ là các kiến trúc sư hoạt động trong lĩnh vực tu bổ di tích trong cả nước…) nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội nói chung và sự đổi mới đào tạo của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội nói riêng. Các hình thức đào tạo của khoa góp phần cung cấp nguồn nhân lực có trình độ cao hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, nhằm đáp ứng xu thế hội nhập trong tình hình mới của đất nước.

Ngoài việc đào tạo tại trường, Khoa Di sản văn hóa đã góp phần quan trọng trong đào tạo nguồn nhân lực cho một số cơ sở đào tạo khác như: Trường Đại học Văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.

Đội ngũ giảng viên

Có mặt từ những ngày đầu đào tạo đó là các thầy, cô giáo Thầy Nguyễn Văn Lợi, Thầy Đặng Quang Văn, Thầy Lê Tư Lành, Thầy Lê Xuân Cảnh,vv, thế hệ kế tiếp là các thầy cô như: Thầy Phan Khanh, Thầy Nguyễn Đăng Duy, cô Lê Thị Dung, Nguyễn Hồ Hùng, Vương Thiệu Hùng, cô Nguyễn Thị Minh Lý, thầy Nguyễn Thịnh, cô Diêm Thị Đường, thầy Bùi Văn Tiến, Cô Trịnh Thị Minh Đức, cô Nguyễn Thị Huệ, thày Nguyễn Văn Tiến, cô Nguyễn Hồng Cơ...

Hiện nay, khoa có 10 cán bộ, giảng viên, trong đó: có 01 Phó Giáo sư, tiến sĩ; 02 tiến sĩ; 05 nghiên cứu sinh và 02 thạc sĩ. Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì giảng viện dạy đại học tối thiểu phải có bằng thạc sĩ. Như vậy, 100% cán bộ giảng viên của khoa đạt tiêu chuẩn theo quy định. Khoa Di sản văn hóa luôn quan tâm đến việc đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, bồi dưỡng kiến thức sâu, rộng cho đội ngũ giảng viên. Khoa luôn tạo điều kiện cho giảng viên đi học nâng cao trình độ bằng nhiều hình thức, như: học cao học, nghiên cứu sinh, thực tập sinh trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, khoa cũng mời được các chuyên gia bảo tàng nước ngoài (Anh, Mỹ) tới tập huấn tại trường cập nhật những kiến thức mới về bảo tàng học cho giảng viên của khoa, đồng thời khoa cũng quan tâm bồi dưỡng nâng cao kiến thức về ngoại ngữ và tin học nhằm đáp ứng đào tạo trong thời kỳ mới

Thành tựu trong đào tạo

Khoa Di sản văn hóa là cơ sở hàng đầu đào tạo nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực di sản văn hóa có uy tín của đất nước. Ngoài đào tạo hệ trung cấp, hệ vừa làm vừa học, các lớp bồi dưỡng ngắn hạn, đến nay khoa đã tuyển sinh đào tạo bảo tàng bậc đại học hệ chính qui khóa 38 và khóa 5 chuyên ngành Quản lý di sản văn hóa.

Hàng ngàn sinh viên của khoa đã tốt nghiệp và công tác trên khắp mọi miền Tổ quốc. Tại các cơ quan như: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các bảo tàng, các Ban quản lý di tích và danh lam thắng cảnh trên phạm vi cả nước, các trường đại học, viện nghiên cứu..., đều có sự hiện diện của những cán bộ đã từng học tập tại Khoa Di sản văn hóa, rất nhiều người trong số họ đã trở thành cán bộ chủ chốt của cơ quan, đơn vị. Đã có tới hàng trăm người hiện nay đang giữ các vị trí trưởng, phó các đơn vị phòng, ban, khoa; giám đốc, phó giám đốc các bảo tàng, các ban quản lý di tích, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường đại học, lãnh đạo các đơn vị cục, vụ, giám đốc các sở, ngành, phó chủ tịch UBND tỉnh …. Bên cạnh đó, sau khi tốt nghiệp nhiều người tiếp tục học tập, nghiên cứu để đạt học hàm, học vị cao hơn. Theo số liệu chưa đầy đủ, có tới hàng trăm cựu sinh viên của khoa có học vị từ thạc sĩ trở lên. Trong đó có hàng chục Phó Giáo sư, tiến sĩ.

Bên cạnh việc đào tạo nguồn nhân lực trong nước, Khoa Di sản văn hóa cũng góp phần đáng kể vào việc đào tạo nguồn nhân lực bảo tàng cho các nước bạn như Lào, Campuchia. Một số sinh viên của khoa sau khi tốt nghiệp đại học đã quay trở lại Việt Nam học thạc sĩ, tiến sĩ. Hiện nay, nhiều người trong số họ cũng rất thành đạt và đang giữ những trọng trách trong lĩnh vực văn hóa và di sản.

Nghiên cứu khoa học
Trong nghiên cứu khoa học, nhiều giảng viên của khoa đã trực tiếp chủ trì, chủ nhiệm hoặc tham gia thực hiện thành công nhiều đề tài, đề án khoa học các cấp từ cấp Trường, cấp Bộ, Thành phố, và cấp Nhà nước. Có thể kể đến một số đề tài cấp Bộ, như: Hiện trạng và giải pháp đổi mới bảo tàng tỉnh (thành phố) vùng đồng bằng Bắc Bộ (PGS.TS. Nguyễn Thị Huệ làm chủ nhiệm); nghiên cứu giá trị các di tích có liên quan đến triều Lý ở Bắc Ninh (PGS.TS. Trịnh Thị Minh Đức làm chủ nhiệm); Nghiên cứu một số ngôi chùa thuộc Thiền phái Trúc Lâm, những giá trị lịch sử - văn hóa (PGS.TS. Nguyễn Văn Tiến làm chủ nhiệm); Nghiên cứu thực trạng và giải pháp bảo tồn di sản văn hóa tại các vùng đang trong quá trình CNH – HĐH ở Đồng bằng sông Hồng (TS Phạm Thu Hương làm chủ nhiệm); Điều tra, nghiên cứu một số sưu tập cổ vật tư nhân ở vùng châu thổ Bắc Bộ (TS Nguyễn Sỹ Toản làm chủ nhiệm)…Năm 2018, khoa đã thực hiện thành công 2 đề tài cấp Bộ nghiên cứu lĩnh vực di sản: Nghiên cứu linh vật Việt trong các di tích quốc gia ở Hà Nội (do PGS.TS. Nguyễn Văn Tiến làm chủ nhiệm); Nghiên cứu các giải pháp phát huy giá trị di sản Hán Nôm ở các di tích quốc gia đặc biệt trên địạ bàn Hà Nội, (PGS.TS. Nguyễn Sỹ Toản làm chủ nhiệm). Các đề tài được hội đồng nghiệm thu và đánh giá cao về tính ứng dụng thực tiễn.

Chương trình đào tạo của khoa được biên soạn và chỉnh sửa nhiều lần. Năm 2010, khoa đã xây dựng xong 03 Bộ chương trình giáo dục đại học cho các trình độ đại học, cao đẳng và liên thông ngành Bảo tàng học. Năm 2013, khoa đã hoàn thành xong Bộ đề cương chi tiết các môn học theo hệ thống tín chỉ ngành Bảo tàng học. Khoa luôn đi đầu trong quá trình xây dựng chương trình, đề cương môn học, biên soạn bài giảng theo hệ thống tín chỉ của Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Năm 2019, khoa đang tiến hành rà soát, cập nhật chỉnh sửa chuẩn đầu ra và chương trình đào tạo của khoa điều chỉnh từ 132 tín chỉ xuống 125 tín chỉ theo hướng tinh gọn chất lượng và hiệu quả, phù hợp tình hình mới hiện nay.

Khoa đã xuất bản khoảng trên 50 đầu sách gồm: giáo trình đại học, sách tham khảo, sách chuyên khảo. Một số giáo trình, sách tham khảo, chuyên khảo được xuất bản gần đây như: Bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa; Cơ sở bảo tàng học; Đại cương về cổ vật ở Việt Nam; Lịch sử Sự nghiệp Bảo tồn - Bảo tàng Việt Nam; Quản lý bảo tàng; Sưu tầm hiện vật bảo tàng; Tiền cổ học và tiền cổ Việt Nam; Bảo tàng hóa di tích; Di sản văn hóa Việt Nam - Bản sắc và những vấn đề về quản lý, bảo tồn; Đặc trưng đồ gốm văn hóa Tiền Đông Sơn ở Phú Thọ và Vĩnh Phúc… Các giáo trình dự kiến sẽ xuất bản: Di sản văn hóa; Quản lý di sản văn hóa; Trưng bày hiện vật bảo tàng; Công tác giáo dục của bảo tàng; Kiểm kê và xếp hạng di tích… Mặc dù vậy, số lượng sách xuất bản của khoa vẫn còn hạn chế, do đó cần đẩy mạnh hơn trong thời gian tới nhằm đáp ứng nhu cầu học liệu cho sinh viên.

Theo thống kê của Ban liên lạc lớp BT 13, tính đến ngày 26/3/2019 , lớp BT 13 đã có 08 người học hàm học vị Phó Giáo sư; Tiến sỹ và 18 người học vị thạc sỹ. Ngoài ra có rất nhiều thành viên trong lớp thành đạt.

Hợp tác đào tạo trong nước và quốc tế
Hợp tác đào tạo trong nước: Khoa đã phối hợp Viện Khảo cổ học, các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trung tâm UNESCO nghiên cứu và bảo tồn cổ vật Việt Nam, Ban quản lý di tích, các Bảo tàng, Phòng Văn hóa quận (huyện) đưa sinh viên khai quật khảo cổ Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, thực tập tại các bảo tàng; tham gia sưu tầm, tổng kiểm kê hiện vật tại các di tích lịch sử - văn hóa ở một số tỉnh/thành phố, tham gia các dự án điều tra, phân loại giám định, lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa vật thể và phi vật thể cho nhiều tỉnh/thành. ..

Hợp tác đào tạo ngoài nước: Khoa có cán bộ, giảng viên, sinh viên đi thực tế, hội thảo, học tập tại Hàn Quốc, Anh, Trung Quốc, Nga, Thái Lan, Myanmar. Năm 2018, có 01 sinh viên của khoa đủ điều kiện học đại học tại Nga và vào tháng 2/2019 khoa cử 01 giảng viên tham gia hội thảo tại Myanmar. Một số chuyên gia bảo tàng của Anh và Mỹ đã tới Đại học Văn hóa Hà Nội tập huấn cập nhật kiến thức mới về bảo tàng học và di sản văn hóa phi vật thể cho cán bộ của khoa. Tuy nhiên, có thể thấy, hoạt động hợp tác đào tạo của khoa còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu xã hội trong bối cảnh đổi mới. Đặc biệt, hoạt động hợp tác quốc tế của khoa còn chưa có sự chủ động, vẫn phụ thuộc vào hoạt động hợp tác quốc tế của trường.

Trong thời gian tới, định hướng phát triển của Khoa Di sản văn hóa là phải tiếp tục đi đầu trong sáng tạo, truyền bá tri thức và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Mục tiêu xây dựng và phát triển khoa theo định hướng nghiên cứu đào tạo ứng dụng, khẳng định vị trí hàng đầu trong nghiên cứu, đào tạo ngành bảo tàng học và lĩnh vực di sản văn hóa ở Việt Nam.

Xây dựng, đổi mới chương trình đào tạo theo xu hướng tiên tiến hiện đại và hiệu quả, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội. Đồng thời đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học, gắn lý luận với thực tiễn, củng cố và hoàn thiện nội dung phòng học thực hành của khoa; chú trọng phát triển khả năng tự học, độc lập trong tư duy và nghiên cứu khoa học của sinh viên; không ngừng nâng cao chất lượng và đa dạng hóa các loại hình đào tạo. Liên kết các hình thức đào tạo với các trường có cùng nhóm ngành đào tạo.
Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học cấp Trường, cấp Bộ và tham gia nghiên cứu cấp Nhà nước về lĩnh vực bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa, biên soạn và xuất bản thêm giáo trình, tài liệu tham khảo, sách chuyên khảo phục vụ cho công tác đào tạo.
Chủ động tổ chức và tham dự các cuộc hội thảo trong nước và quốc tế về các lĩnh vực có liên quan. Giảng viên phải thường xuyên đăng bài nghiên cứu trên các tạp chí chuyên ngành trong nước và quốc tế. Dự kiến đến năm 2025, cán bộ, giảng viên của khoa đăng được 100 bài báo khoa học và xuất bản khoảng 15 học liệu (giáo trình, tài liệu tham khảo, sách chuyên khảo).

Những thành tựu 60 năm qua mà thầy và trò Khoa Di sản văn hóa đạt được đã kết tinh thành truyền thống, tiếp sức cho sự phát triển của Khoa, là nguồn lực động viên, cổ vũ cho thầy trò Khoa Di sản văn hóa hôm nay vững bước tiến lên. Đồng thời luôn giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp mà các thế hệ thầy, trò của Khoa đã dày công vun đắp, tiếp tục xây dựng Khoa Di sản văn hóa phát triển toàn diện lên một tầm cao mới./.

Bạn đang đọc bài viết Kỷ niệm 60 năm thành lập Khoa Di sản văn hoá. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 0912 345 014 Hoặc email: [email protected]

Cùng chuyên mục

Tin mới