Loạn đề xuất “trạm thu phí” và “trạm thu tiền”

Theo dõi MTĐT trên

Từ ngày 6/5 đến ngày 6/7, Bộ Giao thông Vận tải lấy ý kiến cho dự thảo thông tư quy định về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ.

Dự thảo này quy định 12 điều nhằm thay thế thông tư số 49/2016/TT-BGTVT về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ. Theo đó, "trạm thu phí" hiện nay sẽ được gọi là "trạm thu tiền" dịch vụ sử dụng đường bộ. Đây là nơi thực hiện việc thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ của phương tiện tham gia giao thông đường bộ.

Cái tên không thay đổi được bản chất

Sau khi Bộ GTVT đưa ra lấy ý kiến Dự thảo Thông tư về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ. Rất nhiều ý kiến đã cho rằng, cái tên của trạm thu phí không thay đổi được bản chất và Bộ nên dành thời gian có ích để xử lý tồn tại tại các trạm BOT hiện nay.

Trao đổi với Tiền Phong, TS Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cũng cho rằng, Bộ GTVT nên giữ tên gọi thu phí đường bộ, vì nó cũng không làm thay đổi bản chất chủ phương tiện phải trả tiền khi sử dụng dịch vụ.

Theo ông Dũng, có thể Bộ GTVT muốn tránh dùng từ phí, vì nó phải tuân thủ các quy định của Luật phí và Lệ phí (dùng cho các dịch vụ công, mức phí do nhà nước quy định). Trong khi, phí sử dụng dịch vụ đường bộ là phần trả cho doanh nghiệp cung cấp, thay đổi theo hợp đồng BOT. “Dù vậy, phí vẫn là thuật ngữ chính xác nhất, nếu có dùng các từ khác cũng chỉ là đánh tráo khái niệm. Còn nếu vướng, Bộ GTVT nên báo cáo Chính phủ và Quốc hội để sửa luật”, ông Dũng nói.

Cùng quan điểm, ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Hà Nội cho rằng, tên gọi là "trạm thu tiền" thì người dân, doanh nghiệp đi qua trạm vẫn phải đóng đủ số tiền do cơ quan Nhà nước ban hành, quy định.

Ông Liên khẳng định, việc quan trọng của Bộ Giao thông Vận tải hiện nay là quản lý chặt, làm thế nào để các trạm thu phí thu đúng, thu đủ, hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư, doanh nghiệp và người dân chứ không phải là chuyện đổi tên cho trạm thu phí.

Loanh quanh với tên gọi

Trao đổi với VietNamNet, ông Bùi Khắc Điệp - Phó vụ trưởng Vụ kết cấu hạ tầng (Bộ GTVT) cho biết, khi một luật ban hành văn bản ra đời thì phải chỉnh sửa nội dung cho phù hợp. Nếu để “trạm thu phí” thì vướng mắc trong văn bản quy phạm pháp luật sau khi luật Phí chuyển thành giá.

Trước đây, luật Phí sử dụng đường bộ thì gọi là trạm thu phí, khi luật Giá chuyển từ phí sang giá thì phải điều chỉnh cho phù hợp.

“Văn bản quy định phải thống nhất, đồng bộ. Luật đề là giá sử dụng đường bộ, dù thay đổi tên gọi không ảnh hưởng gì nhưng vẫn phải sửa cho thống nhất”, ông Điệp nói.

Trao đổi với Vnexpress.net, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam lại cho rằng, mục đích của đề xuất trên là quy định việc người dân trả tiền dịch vụ đường bộ đối với dự án BOT do doanh nghiệp đầu tư, khác với trả phí cho dự án hạ tầng do nhà nước đầu tư. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần hiểu từ phí là chi phí, là phần mà các doanh nghiệp hạ tầng thu lại sau khi đầu tư, nên việc đặt tên trạm thu phí là hợp lý.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô cho rằng, các dự án BOT vẫn có sự chi phối của nhà nước về mức phí, thời gian thu phí, chứ không phải do doanh nghiệp hoàn toàn quyết định.

"Các bệnh viện tư vẫn gọi chi phí mà người dân phải trả là viện phí hay trường học do tư nhân đầu tư vẫn thu học phí, nên việc đặt tên trạm thu phí là không sai. Tên gọi này đã quen thuộc với người dân, không phải vấn đề cấp thiết để Bộ Giao thông Vận tải phải sửa đổi", ông Quyền nêu quan điểm.

Các chuyên gia cũng cho rằng, có thể do vướng quy định của Luật Phí và Lệ phí cũng như Luật Giá, nên Bộ GTVT vẫn loanh quanh với đặt tên mới cho các trạm thu phí. “Nếu văn bản dưới luật để tên là phí thì lại vướng Luật Phí và Lệ phí, còn để giá lại bị phản đối như trước đây. Có lẽ vì vậy nên Bộ GTVT đề xuất đổi sang trạm thu tiền sử dụng dịch vụ đường bộ. Từ thu tiền cũng có nghĩa hơn là từ thu giá nghe buồn cười như trước đây”, một chuyên gia ngôn ngữ thuộc trường Đại học KHXH&NV Hà Nội nêu ý kiến.

Ngoài ra, theo chuyên gia này, do Luật Phí và Lệ phí mặc định các khoản thu có tên gọi phí và lệ phí là áp dụng với dịch vụ công, do nhà nước quy định. Trong khi, trên thực tế có nhiều dịch vụ tư nhân cung cấp cũng có thể gọi là phí hoặc lệ phí. Tuy vậy, theo ông, vẫn nên để là trạm thu phí vì Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội cũng đã nói về vấn đề này. Đồng thời, Bộ GTVT có thể kiến nghị Chính phủ, Quốc hội xem xét sửa đổi các luật cho phù hợp.

P.V (Tổng hợp)