Cải tạo sông Tô Lịch: Công ty Phương Bắc ‘mượn danh’ tập đoàn lớn?

Theo dõi MTĐT trên

Không kinh nghiệm, ‘mượn danh’ tập đoàn lớn?

Mới đây, Công ty CP Hạ tầng Phương Bắc - Tập đoàn Phương Bắc vừa có văn bản đề xuất UBND Hà Nội chủ trương cải tạo sông Tô Lịch. Cụ thể, tên dự án là Cải tạo sông Tô Lịch phát triển bền vững.

Công ty này cho rằng trước đây sông Tô Lịch được nạo vét dưới đáy sông, kè bờ để làm sạch và chống lấn chiếm. Tuy nhiên hiện này, do nước thải của thành phố đổ về sông liên tục, ngày càng nhiều nên sông ngày càng ô nhiễm.

“Sau khi khảo sát một số con sông chảy qua thủ đô ở các nước trên thế giới như sông Seine ở Pháp, sông Thames ở Anh và các thành phố khác ở Châu Âu… thì việc cải tạo sông Tô Lịch là vấn đề bức thiết và vô cùng quan trọng để giữ môi trường trong sạch”, văn bản của Công ty Cổ phần Hạ tầng Phương Bắc khẳng định.

Sông Tô Lịch ô nhiễm nghiêm trọng nhưng để cải tạo rất khó.

Công ty này đề xuất, hình thức đầu tư sẽ là đối tác công tư PPP. Cụ thể, kết hợp xây dựng-chuyển giao (BT), Hà Nội sẽ thanh toán quỹ đất cho nhà đầu tư; Xây dựng-khai thác-chuyển giao (BOT), nhà đầu tư sẽ kinh doanh, khai thác du lịch có thời hạn trên sông Tô Lịch. Đồng thời, công ty này cũng đề xuất Hà Nội sẽ ưu đãi một số loại thuế cho doanh nghiệp. Để thực hiện dự án, công ty này đề xuất phải có vốn đối ứng từ Hà Nội.

Tuy nhiên, điều khiến nhiều người bất ngờ là trong Mục 3, phần chủ đầu tư, Tập đoàn Phương Bắc khẳng định sẽ giới thiệu một tập đoàn khác có đủ kinh nghiệm và tiềm lực làm nhà đầu tư. Thậm chí, Phương Bắc còn khẳng định sẽ tham mưu cho Hà Nội và Tập đoàn được giới thiệu mà “không lấy chi phí”.

Chiều 6/12, trả lời Môi trường và Đô thị Việt Nam, một đại diện của Tập đoàn Phương Bắc thừa nhận chưa nhận được sự đồng ý của tập đoàn mà Phương Bắc đã giới thiệu trong đề xuất gửi UBND Hà Nội.

“Nếu tập đoàn mà chúng tôi giới thiệu không đồng ý tham gia thì Phương Bắc sẽ đi tìm nhà đầu tư khác. Tôi đã cảnh báo về vấn đề này nhưng anh Long (ông Đàm Văn Long, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Hạ tầng Phương Bắc-PV) rất là tự tin trong vấn đề kêu gọi nhà đầu tư. Đấy là cách làm việc của Chủ tịch”, vị này nói.

Vị này nhấn mạnh, khi được Hà Nội đồng ý chủ trương, vai trò của Phương Bắc sẽ là một nhà đầu tư và đơn vị tư vấn, điều phối quản lý, quản lý khai thác sau khi dự án thành công.

Khi PV đặt câu hỏi về kinh nghiệm của Tập đoàn Phương Bắc, vị này thừa nhận chưa có kinh nghiệm trong các dự án cải tạo sông, hồ. Phương Bắc chỉ có nhiều kinh nghiệm trong thi công, xây dựng, đặc biệt là phá dỡ như dự án 8B Lê Trực.

“Khi dự án được chấp thuận, chúng tôi sẽ thuê từ lập thiết kế, tư vấn, các công ty thi công”, vị này nói.

Nếu được chấp thuận chủ trương, có nhà đầu tư tham gia, dự kiến dự án này sẽ làm 3-5 năm. “Chúng tôi muốn báo chí đưa tin để các nhà đầu tư khác quan tâm để đầu tư cùng. Bởi nếu một mình Phương Bắc thì không đủ tiền để làm”, đại diện Tập đoàn Phương Bắc khẳng định.

Trước thực trạng này, dư luận đặt câu hỏi tại sao Phương Bắc lại tự ý “giới thiệu” đưa tên tập đoàn khác mà chưa biết họ có đồng ý tham gia. Giả sử nếu Hà Nội đồng ý chủ trương dự án, tập đoàn mà Phương Bắc giới thiệu không đồng ý tham gia thì dự án có được triển khai và sẽ được triển khai thế nào? Dư luận đặt nghi vấn phải chăng Phương Bắc đang cố tình “mượn danh” tập đoàn lớn kia để đánh bóng tên tuổi và để Hà Nội chấp thuận chủ trương?

Hơn nữa, trong phần đề xuất hình thức đầu tư có nhắc đến hình thức BT, Hà Nội sẽ thanh toán quỹ đất cho nhà đầu tư. Nhiều câu hỏi đặt ra phải chăng nhà đầu tư muốn thực hiện dự án này ngoài cải tạo sông Tô Lịch nhưng mục đích chính là để lấy đất?

Nói thì dễ, làm mới khó

Trả lời Môi trường và Đô thị Việt Nam điện tử về vấn đề này, PGS.TS Trần Đức Hạ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Cấp thoát nước và Môi trường, GVCC trường Đại học Xây Dựng khẳng định: “Những ý tưởng, những đề xuất mà doanh nghiệp mới nổi này đưa ra để cải tạo lại sông Tô Lịch, chúng tôi đã đưa ra từ 20 năm trước rồi. Để biến sông Tô Lịch thành dòng sông Thames là điều không thể, có chăng chỉ có thể làm giảm mùi của sông Tô Lịch mà thôi".

PGS. TS Trần Đức Hạ cho rằng chất lượng nước sông Tô Lịch có thể thấy là đang ô nhiễm, còn theo nghiên cứu từ phía Viện Nghiên cứu thì được xếp vào loại ô nhiễm trầm trọng.

PGS. TS Trần Đức Hạ cho rằng đưa ra ý tưởng cải tạo là một chuyện, làm được hay không là một câu chuyện khác. Muốn sông Tô Lịch trở thành một con sông mộng mơ, trở lại như ngày xưa thì gần như là không thể. Ảnh internet.

Vai trò của sông Tô Lịch là rất nhiều, thứ nhất là tạo cung sinh thái cảnh quan. Thứ 2 là dùng để thoát nước mưa, từ sông Tô Lịch xả ra sông nhuệ và dẫn về nhà máy xử lý nước Yên sở. Thứ ba là tiếp nhận nước thải sau xử lý, nhưng thực tế có thể thấy nước thải chưa qua xử lý vẫn thải ra sông.

Đưa ra nhận định đợt tháng 7,8 vừa rồi khi những cơn mưa lớn kéo dài nhiều ngày, ghi nhận được tình trạng sông Tô Lịch có những biến chuyển tích cực. Liệu có ánh sáng nào có thể đến với con sông lịch sử?

Tiếp đó, lượng nước mưa lớn những ngày đó đã pha loãng nước sông làm cho nó đỡ mùi và nước trong hơn. Nhưng sau vài ngày lại trở lại như cũ. Hà Nội cũng đang có đề xuất lấy nước từ sông Hồng để pha loãng nước sông Tô Lịch vào mùa khô, do nguồn kinh phí làm là quá lớn nên không thể triển khai dự án.

Theo như nghiên cứu thì trên con sông này có hàng trăm cống xả thải, đặc biệt là những cống có đường kính dưới 300 mm rất khó để làm sạch. Việc thu gom rác trên sông này ước tính lên đến 800 triệu USD, không dễ để tìm nhà đầu tư thực hiện.

“Quy hoạch cải tạo lại sông Tô Lịch thì Hà Nội đã có từ lâu nhưng vì nguồn kinh phí quá lớn nên chưa thể thực hiện được” – PGS Trần Đức Hạ nói.

Đưa ra ý tưởng cải tạo là một chuyện, làm được hay không là một câu chuyện khác. Muốn sông Tô Lịch trở thành một con sông mộng mơ, trở lại như ngày xưa thì gần như là không thể, hoặc phải chờ đợi một quãng thời gian đủ dài để tiến hành thực hiện ý tưởng.

Môi trường và Đô thị Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin.